İş Ekipmanları Tehlike Envanteri

İş Ekipmanları ve Makineler İçin Tehlike Envanteri

Mekanik Tehlikeler

1- İş parçasının veya makine parçalarının, sebep olduğu, örnek olarak;

a)    Şekil

b)   Bulunduğu yer

c)    Kütle ve kararlılık (yer çekimin tesiri altında hareket eden elemanların potansiyel enerjisi)

d)   Kütle ve hız (kontrollu veya kontrolsuz hareket eden elemanların kinetik enerjisi)

e)    Yetersiz mekanik  dayanım

2-  Aşağıdaki sebeplerle  makinede potansiyel enerjinin birikimi , örnek olarak,

a)    Elastik elemanlar (yaylar)

b)   Basınç altındaki gazlar veya sıvılar,

c)    Vakum tesiri

3- Ezilme tehlikesi

4- Makaslama tehlikesi

5- Kesme veya doğrama tehlikesi

6- Takılma, dolaşma dolanma tehlikesi

7- İçine çekme, kapma veya yakalama tehlikesi

8- Darbe tehlikesi

9- Delme veya  batma  tehlikesi

10- Sürtünme veya aşınma  tehlikesi

11- Yüksek  basınçlı sıvıların fışkırma tehlikesi

Elektrik tehlikesi

1- Çalışanların elektrik taşıyan parçalarla teması (doğrudan doğruya,)
2- Çalışanların arıza durumunda elektrik taşıyan parçalarla teması (dolaylı)
3- Yüksek gerilimi taşıyan parçalara yaklaşma
4- Elektrostatik olaylar
5- Kısa devre, aşırı yük, vb. sebeplerle  kimyevi etkilerin, eriyen parçaların çıkması gibi termik radyasyon veya diğer olaylar

Termik tehlikeler

1- Aşırı sıcak malzeme veya nesne, alev,  veya ısı kaynaklarından yayılan radyasyon veya patlama  ile  temas neticesinde ortaya çıkan yanıklar

2- Sıcak veya soğuk  ortamın meydana getirdiği sağlığa zararlı etkiler

Gürültünün meydana getirdiği tehlikeler

1- İşitme kaybı, diğer psikolojik rahatsızlıklar, denge kaybı, dikkat dağılması gibi)

2- Konuşmaların akustik sinyallerle v.b’leri ile girişimi

Titreşimin sebep olduğu tehlikeler

1- Elde tutularak kullanılan makine/ekipman çeşitli sinir sistemi ve  damarlara ait  rahatsızlıklara  sebep olabilir.

2- Bütün vücudu etkileyen  titreşim, özellikle uygun olmayan vücut duruşu olduğunda.

Radyasyonun sebep olduğu tehlikeler

1- Düşük frekans, radyo frekans radyosyonu, mikro dalgalar

2- Kızıl ötesi, görünür ve mor ötesi dalgalar

3- X ve gamma  ışınları

4- Alfa, beta ışınları, elektron veya iyon  ışınları, nötronlar

5- Lazerler

Makinelerde işlenen, kullanılan veya tüketilen malzeme veya cisimlerin sebep olduğu tehlikeler

1- Zararlı, zehirli, korozif ve/veya tahriş edici sıvıların, gazların, dumanın, buharın ve tozun solunması veya temas edilmesi yoluyla oluşan tehlikeler

2- Yangın veya patlama  tehlikesi,

3- Biyolojik, örneğin mantar ve mikro biyolojik (virüs veya bakteri ) kökenli tehlikeler

Makine tasarımında  ergonomik prensiplerin ihmal edilmesinin  sebep  olduğu tehlikeler

1- Sağlıksız beden duruşu veya aşırı efor harcama

2- İnsan  el-kol veya ayak-bacak anatomisinin yeteri kadar göz önüne alınmaması

Şahsi koruyucu donanım kullanılmasının ihmal edilmesi

Ortamın yetersiz aydınlatması

Aşırı zihin yükü  veya zihnin yük altında olması, gerilme (stres), vb.

İnsan hatası, insan  davranışı

El kumandalarının  yetersiz tasarımı, yerleştirilmesi veya tanıtılması

Görüntü ekran birimlerinin yetersiz tasarımı, yerleştirilmesi

Tehlikelerin kombinasyonu

1- Beklenmeyen çalışma, beklenmeyen hızda, aşırı hızda çalışma (veya benzeri düzensiz çalışmalar)

2- Kumanda sisteminin kesilmesi/ bozulması

3- Enerji beslemesinin kesildikten sonra tekrar kurulması

4- Elektrik donanımları üzerinde  harici tesirler

5- Diğer harici  tesirler( yerçekim, rüzgar vb.)

6- Yazılımdaki hatalar

7- Operatör tarafından meydana getirilen  hatalar (insan karakteri ve  yeteneği  ile makine arasındaki uyumsuzluğun sebep olduğu)

8- Mümkün olan en uygun şartlarda makinenin durmasının olanaksızlığı.

9- Takımların dönüş hızlarındaki değişmeler

10- Güç beslemesindeki arızalar

11- Kumanda devresindeki  arızalar

12- Bağlama elemanlarındaki hatalar

13- Çalışma esnasındaki parçalanmalar

14- Cisimlerin  veya akışkanların fırlaması, fışkırması

15- Makine kararlığının kaybolması/ters dönmesi

16- Kişilerin  tökezlemesi, kayması, düşmesi (makine ile ilgili olarak)

Hareket fonksiyonu ile ortaya çıkan tehlikeler

1- Motorun çalışması esnasında hareket etmesi

2- Sürücü yerinde olmaksızın hareket etme

3- Bütün  parçaların  güvenli konumda olmaksızın  hareket etmesi

4- Pedalla kumanda edilen makinede  aşırı hız

5- Hareket esnasında aşırı salınım

6- Makinenin yavaşlama, durma ve hareketsiz kalma kabiliyetindeki yetersizlik

Çalışma mahallinin (sürücü  mahalli dahil ) makine üzerine bağlantısı

1- Çalışma mahalline (mahallinden/ mahallinde) ulaşma esnasında personelin  düşmesi

2- Çalışma mahallinde egzoz gazı /oksijen noksanlığı olması

3- Yangın (sürücü mahallinin yanabilen yapıda olması/ yangın söndürücülerinin  olmayışı)

4- Çalışma mahallinde mekanik  tehlikeler:

a) Tekerleklerle temas,

b) Devrilme,

c) Cisimlerin düşmesi, cisimlerden geçmesi,

d) Yüksek devirde dönen parçaların parçalanması,

e) Makine parçaları veya takımları ile  personelin temas etmesi( pedal kumandalı makinelerde).

5- Çalışma mahallinden yetersiz görüş

6- Yetersiz aydınlatma

7- Yetersiz oturma yeri

8- Çalışma mahallinde gürültü

9- Çalışma mahallinde titreşim

10- Yetersiz tahliye /acil çıkış olanakları

Kumanda sisteminden kaynaklanan tehlikeler

1- Kumandalar/kumanda tertibatlarının  uygunsuz olarak yerleştirilmesi

2- Tahrik modu ve/veya  kumandaların hareket  modunun uygunsuz olarak tasarımlanması

Makinenin  taşınmasından doğan tehlikeler (kararlılık noksanlığı)

Güç kaynağı ve gücün  iletilmesine bağlı tehlikeler

1- Motor ve  akülerden kaynaklanan tehlikeler

2- Makineler arasında gücün iletilmesinden kaynaklanan tehlikeler

3- Ekleme ve yedekte çekmeden kaynaklanan tehlikeler

Üçüncü kişilere yönelen veya üçüncü kişilerden kişilerden kaynaklanan tehlike

1- Yetkisiz kullanma/ çalıştırma

2- Durdurulduğu konumdan  kayma

3- Görmenin veya akustik ikaz vasıtalarının yetersizliği /noksanlığı

4- Sürücüye/operatöre yetersiz talimat verilmesi

Mekanik tehlikeler ve tehlikeli  olaylar

Aşağıdakiler sebebiyle, yüklerin düşmesi, çapışması, makinenin yana yatması:

1- Kararlılık noksanlığı

2- Kontrol edilemeyen yükleme, boşalma, devrilme, momentin aşırı olması

3- Hareketlerin kontrol edilemeyen genliği

4- Yüklerin beklenmeyen / istenmeyen hareketleri

5- Yetersiz tutma tertibatları/aksesuarları

6- Birden fazla makinenin çarpışması

7- Kişilerin yük desteklerine ulaşması

8- Raydan çıkma

9- Parçaların yetersiz mekanik dayanımı

10-makara , tamburların tasarımındaki yetersizlik

11- Makinedeki zincir, halat ve  kaldırma aksesuarlarının yetersiz seçimi/ birleştirilmesi

12- Sürtünme kaybı sebebiyle yükün aşağıya kayması

13- Normal olmayan  montaj/ deneme/ kullanma/ bakım sebebiyle

14- Yük ile kişi arasındaki etkiler (yükün yaptığı darbe/karşı ağırlık)

Elektrik tehlikesi

1- Aydınlatmadan kaynaklanan

Ergonomik presiplerin ihmali sebebiyle meydana gelen tehlikeler

1- Sürücü mahallindeki yetersiz görüş

Aşağıdakiler sebebiyle olan mekanik tehlikeler ve tehlikeli olaylar

1- Güçle çalışan tavan desteklerindeki kararlılık noksanlığı

2- Raylar üzerinde yürüyen makinenin  hızlanma veya fren tertibatındaki bozukluk

3- Raylar üzerinde yürüyen makinenin  ölü adam kumandasındaki bozukluk veya noksanlık

Kişilerin  hareketinin kısıtlanması

Yangın ve patlama

Gaz, toz, vb. emisyonu

Aşağıdakiler sebebiyle olan mekanik tehlikeler ve tehlikeli olaylar

1- Yetersiz mekanik dayanım- yetersiz  güvenlik katsayısı

2- Yük kontrolunda bozukluk

3- İnsan taşıyıcılarındaki kumanda bozuklukları (fonksiyon, öncelik)

4- İnsan taşıyıcısının aşırı hızlanması