Baltazar Formülü (Balthazard Formula ) kişinin özür oranı belirlenirken birden fazla özrü olanlar için kullanılan hesaplama şeklidir.
30 Mart 2013 CUMARTESİ Sayı : 28603 Resmi Gazetede Yayımlanan Özürlülük Ölçütü, Sınıflandırması ve Özürlülere Verilecek Sağlık Kurulu Raporları Hakkında Yönetmelik 11. Maddesinde hesaplama yöntemi açıklanmıştır:
Birden fazla özür durumunun bulunması
MADDE 11 – (1) Birden fazla hastalığı veya özrü bulunanların, özür oranları bu Yönetmeliğin ekinde yer alan EK-2 Özür Oranları Cetvelinde aksi belirtilmedikçe balthazard formülü ile toplanarak kişinin özür oranı hesaplanır.
(2) Balthazard formülü aşağıdaki şekilde uygulanır:
a) Özür oranları ayrı ayrı tespit edilir.
b) Bu oranlar en yükseğinden başlanarak sıraya konulur.
c) En yüksek oran, özürlünün tüm vücut fonksiyonunun tamamını gösteren % 100’den çıkarılır.
ç) Bu çıkarmada kalan miktar, sırada ikinci gelen özür oranı ile çarpılır. Çarpımın 100’e bölünmesinden çıkan rakam en yüksek özür oranına eklenir; böylece, birinci ve ikinci rahatsızlıkların özür oranı bulunmuş olur.
d) Özür ikiden fazla ise, birinci ve ikinci rahatsızlıkların özür oranı birinci sıraya ve üçüncü sıradaki özür oranı ise ikinci sıraya alınarak formül tekrarlanır.
e) 60 yaşın üzerindekilerde hesaplanan özürlülük oranına balthazard formülü ile % 10 eklenerek kişinin özür oranı bulunur.
(3) Balthazard formülünün uygulanmasına ilişkin olarak bu Yönetmeliğin ekinde yer alan EK-3 Balthazard Hesaplama Tablosu da kullanılabilir.
30 Mart 2013 CUMARTESİ Sayı : 28603 Resmi Gazetede Yayımlanan Özürlülük Ölçütü, Sınıflandırması ve Özürlülere Verilecek Sağlık Kurulu Raporları Hakkında Yönetmelik
Baltazar formülü; birden fazla hastalığı bulunan bir kişide, meslekte kazanma ya da çalışma gücünün ne kadar yitirildiğinin hesaplanmasında kullanılan bir formüldür. Bu formülün temeli; her bir hastalığın bir sonrakine de etkisinin olması ve bunların birbirinden bağımsız değerlendirilmemesidir.
Bunun sonucunda ise sağlık kurulu raporundaki oran, baltazar formülü hesaplamasından sonra azalmaktadır. Hastaneden alınan bir sağlık raporunun sonuç kısmında yazan rakam, rapordaki uzmanlık ana dallarının verdiği her bir oranın toplanmasından ibarettir. Baltazar formülünde ise toplama bu basit şekilde yapılmamaktadır.
Baltazar Formülü Engellilik Oranı Örnek Hesaplama:
- Özür oranları tek tek tespit edilir.
- Bu oranlar büyükten küçüğe sıralanır.
- En yüksek oran, % 100’den çıkarılır.
- Bu çıkarmanın sonucu olan miktar, sıradaki ikinci özür oranı ile çarpılır. Çıkan sonuç ile en yüksek oran toplanır.
- Böylece ilk iki oranın baltazar formülüyle yeni değeri bulunur.
- Eğer üç veya daha fazla özür oranının kombine edilmesi gerekiyorsa, büyükten küçüğe sıralanmış listenin en başındaki iki oranı birleştirerek yukarıdaki gibi tek bir değer bulun. Bu değeri listenin başına getirerek aynı işlemlere devam edin. Bu işlem sonsuza kadar devam ettirilebilir.
Örneğin sağlık kurulu raporunda dört ayrı branşta olmak üzere engellilik oranı %63 çıktı. Ancak %63 ayrı ayrı oranların düz toplamı olduğundan aldatıcı bir değerdir.
Toplam engellilik oranı, özürlülük oranı Baltazar formülü ile hesaplanmalıdır. Şöyle ki; sağlık kurulu raporu sonucu şöyle olsun:
- Onkoloji: %35
- Ortopedi: %13
- Endokrin: %10
- Psikiyatri: %5
Şimdi bu oranlara baltazar formülünü uygulayalım. Hesaplamalarda yarımdan küçük küsüratlar aşağı, yarımdan büyükler yukarı yuvarlanmıştır.
- Önce en yüksek oranı yani 35’ı, 100’den çıkarıyoruz. 100-35=65
- Bulduğumuz rakamla, ikinci sıradaki özür oranını çarpıp 100’e bölüyoruz. (65×13)/100=8
- Elimizde ilk oranımız 35ve ikinci oranımızın yeni hali olan 8 var. Böylece ilk iki özür oranımızın toplamı 35+8=43 oluyor.
- Şimdi bu rakamı 100’den çıkarıyoruz ve üçüncü özür oranımızla çarpıyoruz. 100-43=57 ve (57×10)/100=6
- Artık ilk üç oranımızı bulduk. 43+6 ve bunların toplamı da 49 yapıyor.
- Bu kez 100’den 49 çıkarıyoruz ve bulduğumuz rakamı dördüncü özür oranımızla çarpıyoruz. 100-49=51 ve (51×5)/100=3
- son oranı önceki birleştirilmiş oranlarla topladığımızda 49+3=52
- Düz toplamı %63 olan engellilik raporu Baltazar formülü ile hesaplandığında %52’ye düşmüştür.
Engellilik Oranı Özürlülük Oranı Hesaplama (Tablo)
Ayrıca, yönetmelik ekinde verilen tablo yardımı ile de kolayca hesaplama yapılabilmektedir. Tabloya aşağıdaki linkten excel formatında ulaşabilirsiniz:
Baltazar formülü engellilik oranı hesaplama tablosu
Tablodaki değerler A+B(1-A) şeklinde A ve B’nin kombine değerleri formülünden derive edilmiş olup buradaki A ve B özür oranlarının ondalık karşılıklarıdır. Tabloda tüm değerler yüzde olarak ifade edilmişlerdir. Herhangi iki özür oranını kombine etmek için; büyük değeri tablonun dikey sol kenarına koyup tablonun altındaki küçük değere gelene kadar sırayı takip edin, kesişme noktaları kombine değeri verecektir.
Örnek: % 35 ve % 20’yi kombine etmek için tablonun dikey sol kenarından aşağıya doğru büyük olan % 35’lik değeri bulana kadar gelin. Daha sonra bu sırayı takip ederek yatay tabanda % 20 ile ifade edilen kolona kadar ilerleyin, kesişme noktasındaki değer 48’i gösterecektir. Böylece % 35 ve % 20’nin kombinasyonu % 48 olacaktır. Bu tablonun oluşturulma biçiminden dolayı büyük olan özür oranı değeri tablonun sol dikey kenarında bulunmalıdır. Eğer üç veya daha fazla özür oranının kombine edilmesi gerekiyorsa, herhangi iki değeri seçip yukarıdaki gibi tek bir değer bulun. Daha sonra bu değerle üçüncü değeri kullanarak toplam değeri bulun. Bu işlem sonsuza kadar devam ettirilebilir. Son değer daha önceki değerlerin kombinasyonudur. Her işlem sırasında büyük değer mutlaka sol dikey kenarda yer almalıdır.
Not: Eğer iki veya daha fazla organ sisteminden kaynaklanan bir özür varsa bu tablo kullanılabilir. Öncelikle her bir organ için değerler ayrı ayrı bulunup daha sonra kombine edilmelidir.