Ostim Gaz Tüpleri Patlaması Yargıtay Kararı

Bunu Paylaş:

2011 yılında OSTİM ve İvedik Organize Sanayi Bölgesi’nde 8 saat arayla meydana gelen ve 20 işçinin ölümüyle sonuçlanan patlamayla ilgili yargıtay kararı:

12. Ceza Dairesi         2016/7841 E.  ,  2017/261 K.

“İçtihat Metni”




 

Mahkemesi :Ağır Ceza Mahkemesi
Suç : Taksirle Öldürme, Tehlikeli Maddeleri İzinsiz Olarak Bulundurma veya El Değiştirme, Görevi Kötüye Kullanma, Yalan Tanıklık
Hüküm : 1-Sanıklar …, … ve … hakkında görevi kötüye kullanmak suçundan CMK’nın 223/2-a maddesi gereğince beraat,
2-Sanık … hakkında yalan tanıklık suçundan CMK’nın 223/2-c maddesi gereğince beraat,
3-Sanıklar …, …, …, …, Coşkun Çamurcu, …, …, …, …, …, …, …, hakkında tehlikeli maddelerin izinsiz olarak bulundurulması veya el değiştirilmesi suçundan beraat
4-Sanıklar …, …, …, …, …, …, …, …, …, …, …, …, … hakkında taksirle öldürme suçundan CMK’nın 223/2-c maddesi uyarınca beraat,
5-Sanık … hakkında iki kez TCK’nın 85/2,22/3,62. maddeleri gereğince mahkumiyet,
6-Sanık … hakkında iki kez TCK’nın 85/2,22/3,62. maddeleri gereğince mahkumiyet,
7-Sanık … hakkında iki kez TCK’nın 85/2,22/3,62. maddeleri gereğince mahkumiyet,
8-Sanık … hakkında iki kez TCK’nın 85/2,22/3,62. maddeleri gereğince mahkumiyet,
9-Sanık … hakkında iki kez TCK’nın 85/2,22/3,62. maddeleri gereğince mahkumiyet

Görevi kötüye kullanma suçundan sanıklar …, … ve …’ın beraatine, yalan tanıklık suçundan sanık …’in beraatine, tehlikeli maddelerin izinsiz olarak bulundurulması veya el değiştirilmesi suçundan sanıklar …, …, …, …, … …., …, …, …, …, …, …, …’ın beraatine, taksirle öldürme suçundan sanıklar …, …, …, …, …, …, …, …, …, …, …, …, …’in beraatine, taksirle öldürme suçundan sanıklar …, …, …, … …’nin mahkumiyetine ilişkin hükümler, sanık … müdafi, sanık … ve müdafii, sanık … müdafi, sanık … müdafi, sanık … ve müdafi, katılanlar …, …,…, … vekilleri, Katılan … AŞ vekili ile katılma istemi reddedilen … Kimya Mühendisleri Odası vekili tarafından temyiz edilmekle, ayrıca 1412 sayılı CMUK’nın 305. maddesi gereğince ceza miktarları itibariyle sanıklar …, … ve … hakkındaki hükümlerin re’sen temyize tabi olduğu kabul edilerek; duruşmalı temyiz isteminde bulunan sanık … müdafi, sanık … ve … müdafileri, sanık … müdafi ile duruşma gününden haberdar edilen katılanlar …,… vekili, katılanlar …, …, … vekili, katılanlar… …., … vekili, katılan … … vekilinin, ayrıca sanıklar …, …, … ve … müdafinin duruşmaya katıldıkları, bizzat duruşma istemi bulunan sanıklar … ile … müdafilerinin ve duruşma isteminde bulunan katılan … vekilinin ise usulüne uygun tebligata rağmen duruşmaya gelmedikleri, bir mazeret de bildirmedikleri, duruşma gününden haberdar edilen katılanlar… ve … vekili, katılan … vekili, katılan … vekili, katılan … AŞ. vekili, katılanlar …, …, …, …, …, … vekili, katılanlar …, … ve … vekili, katılan … vekili, katılanlar …, … ve … vekili, katılanlar … ve … vekilinin duruşmaya katılmadıkları anlaşılmakla, sanıklar …, …, …, …, …, …, …, … ile katılanlar ……… …, …, …, …, … … yönünden duruşmalı, diğerleri yönünden duruşmasız yapılan inceleme sonunda gereği düşünüldü;
Katılan …’in meydana gelen patlama nedeniyle vücut bütünlüğü zarar görmese de iş yerinin hasarlandığı anlaşılmakla, katılanın tüm sanıklara atılı tüm suçlar yönünden suçtan doğrudan zarar gören sıfatıyla katılma ve temyiz hakkının bulunduğu kabul edilerek yapılan incelemede;
1-Katılma istemi reddedilen … Kimya Mühendisleri Odası vekili ile katılan … AŞ vekilinin tüm sanıklar hakkındaki hükümlere yönelik temyiz istemlerinin incelenmesinde;
Katılma istemi reddedilen … Kimya Mühendisleri Odası ile katılan … AŞ’nin sanıklara atılı tüm suçlardan doğrudan doğruya zarar görmedikleri, bu suretle de katılma haklarının bulunmadığı anlaşılmakla, katılma istemi reddedilen … Kimya Mühendisleri Odası vekili ile katılan … AŞ vekilinin temyiz isteminin 5320 sayılı Kanun’un 8. maddesi uyarınca halen uygulanmakta olan 1412 sayılı CMUK’un 317. maddesi uyarınca REDDİNE;
2-Sanıklar … ve … hakkında görevi kötüye kullanmak suçundan sanık … hakkında yalan tanıklık ve görevi kötüye kullanmak suçundan verilen beraat hükümlerine yönelik; sanıklar …, …, …, …, …, …, …, …, …, …, …, … hakkında tehlikeli maddelerin izinsiz olarak bulundurulması veya el değiştirilmesi suçundan kurulan beraat hükümlerine yönelik; sanıklar …, …, …, …, …, …, …, …, …, …, … hakkında taksirle öldürme suçundan kurulan beraat hükmüne yönelik temyiz itirazlarının incelenmesinde;
Yapılan yargılama sonunda, görevi kötüye kullanma suçu açısından suçun yasal unsurlarının oluşmadığı, yalan tanıklık suçu açısından sanık …’in suç işleme kastının bulunmadığı ve atılı suçun sanık tarafından işlendiğinin sabit olmadığı, sanıklar …, …, …, ………, …, …, …, … hakkında tehlikeli maddelerin izinsiz olarak bulundurulması veya el değiştirilmesi suçunun yasal unsurlarının oluşmadığı; taksirle öldürme suçundan sanıklar …, …, …, …, …, …, …, …, …, …, …’in taksirlerinin bulunmadığı gerekçeleri gösterilerek mahkemece kabul ve takdir kılınmış olduğundan, bir kısım katılanlar vekillerinin sanıklar hakkında verilen beraat hükümlerinin bozulması ve sanıkların mahkumiyetlerine karar verilmesi gerektiğine ilişkin ilişkin temyiz itirazlarının reddiyle hükümlerin isteme uygun olarak ONANMASINA;
3-Sanıklar …, …, … hakkında taksirle öldürme suçundan kurulan mahkumiyet hükümlerine yönelik temyiz istemlerinin incelenmesinde;
03.02.2011 günü saat 11.00’da Ankara Ostim Organize Sanayi Bölgesi, … …. Caddesi, …. sokakta faaliyet gösteren, üretim konusu yatay sondaj makinası, mikro tünel makinası, kombine geri dönüşümlü kanal temizleme aracı, delici burgu olan ve sanıklar …, … ve …’ın ortakları olduğu Ostim Organize Sanayi Bölgesi Müdürlüğü tarafından 23.02.2008 tarihinde makine imalatında faaliyet göstermek üzere 2. sınıf gayri sıhhi müessese olarak iş yeri açma ve çalıştırma ruhsatı verilen, 44 kişinin çalıştığı …. … İmalat San. Tic. Ltd. Şti. ünvanlı iş yerinde, optik kesme makinesi operatörü ve tüp sorumlusu olan ölen işçi …’in, içinde toplam 12 adet oksijen gazı tüpünün bulunduğu manifold grubunu faaliyete geçirmek için vanasını açtığı sırada meydana gelen şiddetli patlama sonucu şirket binasının çöktüğü, çalışanların göçük altında kaldığı; aynı gün saat 19:20’de ise Ankara … Organize Sanayi Bölgesi …. cadde … numarada faaliyet gösteren, otomotiv yan sanayi ürünleri imal edip ağırlıklı olarak traktör firmalarına yedek parça üreten, üretimin çelik malzemelerin şekillendirilmesi daha sonra da kaynak işlemine tabi tutulması şeklinde yapıldığı ve kaynak işlerinde ağırlıklı olarak asetilen, oksijen ve karışım gazları kullanılan, 4 katlı, Yenimahalle Belediye Başkanlığı tarafından 21.10.2002 tarihinde … numaralı iş yeri için iş yeri açma ve çalıştırma ruhsatı verilen, sanıklar … ile …’in ortağı olduğu, sanık …’in aynı zamanda yasal temsilcisi ve sorumlusu olduğu, 24 kişinin çalıştığı … San. ve Tic. Ltd. Şti. ünvanlı iş yerinin giriş kapısı dış mekanında konumlandırılıp içinde toplam 9 adet oksijen gazı tüpünün bulunduğu manifold grubu, benzer şekilde faaliyete alınırken şiddetli patlama ve akabinde meydana gelen yangın sonucu şirket binası çökerek çalışanların göçük altında kaldığı; ilk patlamada 9 kişinin, ikinci patlamada 11 kişinin öldüğü, her iki patlamada toplam 49 kişinin yaralandığı, ayrıca patlamalar sonucu … …. Sanayi Bölgesi’nde bir iş yerinde ağır, bir iş yerinde orta, bir iş yerinde az hasar, İvedik Organize Sanayi Bölgesi’nde ise 6 iş yerinde ağır, 3 iş yerinde orta, 120 iş yerinde ise az hasar meydana geldiği;
Olaya konu iş yerlerinin incelenmesinde;
… Ltd. Şti. nin 1998 tarihinde kurulduğu, 2002’de kiraladığı … … Sanayi Bölgesi …. Cadde numara 72’deki iş yeri için Yenimahalle Belediyesi tarafından 21.10.2002 tarihinde iş yeri açma ve çalışma ruhsatı verildiği, yine 2002’de aynı iş yerinin yangın önlemleri yönünden yeterli olduğuna ve iş yerinin faaliyetlerinde sakınca bulunmadığına dair küşat ruhsatı ve itfaiyeden rapor alındığı, söz konusu şirketin iş yerini 01.05.2005 tarihinde 24. Cadde numara 64’e taşıyarak bu adreste traktör parçası imalatına devam ettiği, patlamanın meydana geldiği …. numaralı bu iş yeri için ruhsat kaydı bulunmasa da, bu iş yeri ile ilgili vergi levhası, gümrük beyannamesi, Ankara Ticaret Odası’ndan alınan oda kayıt sureti ve faaliyet belgelerinin bulunduğu, olay sonrası yapılan tespitlere ve bilirkişi tarafından çizilen temsili resimlere göre, iş yerinin bodrum katında üretilen otomotiv parçalarının son kontrollerinin yapıldığı, çay ocağında 12 kg.lık ve 48 kg.lık LPG tüplerinin bulunduğu, giriş katında kaynak ve boru şekillendirme işlemlerinin yapıldığı, burada kullanılan 9’lu manifoldlu oksijen grubu ve her gruba 2 adet asetilen tüpü ile şalomaya ortak bağlantısının yapıldığı, giriş katın üzeri idari kat olup, çatı katında ise CNC ve torna ile talaşlı imalatın yapıldığı, burada argon, karışım ve asetilen tüplerinin bulunduğu, Çalışma Bakanlığı tarafından olaydan önce en son 2007’de yapılan teftişte iş yerinde iş sağlığı ve güvenliği yönünden noksanlık ve mevzuata aykırılık bulunmadığının tespit edildiği; …. Ltd. Şti.nin bitişiğinde numara 66’da faaliyet gösteren ve sentetik tiner üretimi yapan … Pasifik …. Ltd Şti’ne … Organize Sanayi Bölgesi tarafından verilişinden itibaren bir yıl geçerli olmak üzere tiner paketleme ve satışı konusunda 11.12.2009 tarihinde iş yeri açma ve çalışma ruhsatı verildiği, ancak bir yıl süreliğine verilen ruhsatın süresinde yenilenmemesi sebebiyle iş yeri faaliyetinin durdurulduğu, dosya içeriğine ve beyanlara göre de olay tarihinde iş yerinin faal durumda olmadığı, olay sonrası kolluk görevlileri nezaretinde Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu denetçileri tarafından … …. Kimyevi Ltd. Şti’nde ve ikinci patlamanın olduğu … Ltd. Şti yakınında bulunan iş yerlerinde yapılan incelemede, herhangi bir kimyasal sızıntı veya patlamaya neden olabilecek kimyasal ürüne rastlanılmadığı;
… Ltd. Şti’nin 1988’de kurucu ortakları …, … ve … tarafından kurulduğu, itfaiye raporlarına göre olayın meydana geldiği iş yeri yangın önlemleri yönünden yeterli görülerek … Organize Sanayi Bölgesi tarafından 23.02.2008’de iş yeri açma ve çalışma ruhsatı verildiği, Çalışma Bakanlığı tarafından iş yerinde en son 21.03.2007 tarihinde yapılan teftişte, iş sağlığı ve güvenliğine aykırı bulunan bir takım eksiklikler yanında zorunlu bulunması gereken işletme belgesinin bulunmadığının tespit edildiği;
Her iki iş yerine yaklaşık 25 yıldır sanayi gazı satışını yapan ve 1997 tarihinde kurulmuş olan … … Sanayi ve Ticaret AŞ.nin faaliyet konusu; her türlü sınai ve tıbbi gazları, oksijen gazı, asetilen gazı, protoksit azot ve narkoz gazı, argon gazı, karbondioksit gazı gibi gaz karışımlarını almak, satmak, imal ve dolumunu yapmak olup, … Organize Sanayi Bölgesi numara;78-80’de faaliyet gösterdiği iş yerinde ayrıca medikal oksijen gaz dolumu ve dağıtımı yapabileceğine dair söz konusu şirkete Sağlık Bakanlığı tarafından 2002’de izin verildiği, yine Ankara Büyükşehir Belediyesi tarafından 1993’te ve yan taraftaki iş yerini faaliyet alanına eklemesi nedeniyle 2001’de verilen gayri sıhhi müesseselere ait açılış ve çalışma ruhsatına göre, iş yerinin çalışmasında ve faaliyetinde çevre ve toplum sağlığı bakımında bir sakınca bulunmadığının anlaşıldığı, söz konusu şirketin yönetim kurulu başkanı ile %38 hissedarı olan ve şirketi temsile yetkisi bulunan sanık …’un şirket adına bütün idari iş ve işlemleri yürüttüğünün anlaşıldığı, şirketin diğer ortaklarından olan sanık …’un ise şirket idaresi ile ilgisinin bulunmadığı; ….. … AŞ. nin Ostim’de bulunan oksijen ve diğer gazların dolum tesislerinden sorumlu müdürün ise kimya mühendisi sanık … olduğu;
… Gaz AŞ.nin Sincan’da bulunan yan kuruluşu olan…’ne Ankara Büyükşehir Belediye Başkanlığı tarafından 12.01.2005 tarihinde asetilen ve argon karışımları dolum yeri olarak faaliyetin çevre ve toplum sağlığı bakımından bir sakınca bulunmadığına dair açılış ve çalışma ruhsatı verildiği, Türk Standartları Enstitüsü tarafından … Aş.ye üretim yeri … Ltd. Sincan adresinde … markalı çözünmüş halde bulunan asetilen mamülü konusunda TSE markalı kullanmasına izin verildiği, bu şirketin %50 hissedarı olan sanık …’un şirketi temsile yetkili ve idari işlerinden sorumlu olduğu, yine diğer hissedarı olan sanık …’un şirket idaresinde söz sahibi olmadığı, … Firması’nın sorumlu müdürünün ise kimya mühendisi sanık … olduğu;
Ankara Sanayi ve Ticaret İl Müdürlüğü’nün olay sonrası hazırladığı raporlar ile müzekkere cevaplarına göre; … AŞ.ye 11.11.2008 tarihinde verilip 11.11.2011 tarihine kadar geçerli olan kapasite raporu ile 12.11.2003 tarihinde verilip 2009 yılı vizesi yapılmış olan sanayi sicil belgesine göre firmanın Ostim’deki adresinde azot gazı, karbondioksit gazı ve oksijen gazı dolumu yaptığı, firmaya bağlı bir kuruluş konumundaki … Asetilen Gazları Sanayi ve Tic. Ltd. tarafından da üretim ve dolumu yapılan asetilen gazının tüplü satışının yapıldığı, … Ltd. Şti.nin faaliyet konusu, asetilen ve argon karışımları dolumu olup, sanayi sicil kaydının bulunmadığı, ancak … AŞ tarafından 2006 yılında sunulan yıllık işletme cetveli ekinde ikinci iş yeri adresi olarak … Ltd.nin Sincan’daki iş yeri adresinin de eklendiği, yine … AŞ. üretim yeri … Ltd. Sincan adresinde TSE’den 21.11.2005 tarihinde … markalı çözünmüş halde bulunan asetilen gazının imalata yeterlilik ve Türk Standartlarına uygunluk belgeleri aldığı, yine … Ltd.ye 2005’te Çalışma Bakanlığı tarafından işletme belgesi verildiği, Bilim Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı’nın müzekkere cevabı ile dosya içeriğine sunulan belgelere göre ise; Bakanlığın Ankara İl Müdürlüğü tarafından, 24.05.1999 tarihinde … Gaz AŞ.ye, TS 11169 standardı kapsamında üretilen dikişsiz çelik tüplere, TS 7450 standardı kapsamında periyodik muayene, deney, bakım ve tamirinin yapılabileceğine ilişkin olarak 06-001 numaralı Basınçlı Gaz Tüplerinin Periyodik Muayene, Deney, Bakım ve Tamiri Yeterlilik Belgesi verildiği, söz konusu belgenin vize işlemlerinin iki yılda bir gerçekleştirildiği ve en son vizesinin 2009’da yapıldığı; … Gaz Firmasının satışını yaptığı oksijen gazını, bayisi olduğu İstanbul adresli …Sanayi Gazları A.Ş’den temin ettiği, Asetilen gazı tüplerini kısmen Bursa adresli … Sanayi İşletmeleri A.Ş’den satın aldığı, üretici firmanın Taşınabilir Basınçlı Ekipmanlar (99/36/AT) Yönetmeliği kapsamında belgelendirmesinin olduğu, tüplerde kullanılan valfleri … … Döküm Valf Sanayi ve Ticaret Ltd Şti.nden, vanaları ise ….. Pres Döküm ve Metal Sanayi ve Tic. Ltd. Şti.’den temin ettiği, olaydan sonra … Gaz AŞ.de farklı zamanlarda, üretim tarihi 1968,1972,1997 olan birden çok tüp ile ilgili yapılan testler sonucu, söz konusu tüplerin kullanıma uygun bulunmaması nedeniyle imha edildiği, yine Ankara Sanayi ve Ticaret İl Müdürlüğü tarafından olaydan sonra … Gaz AŞ.ye 17.05.2011 tarihinde, olay yerinde bulunan dolumu ve depozitoları firmaya ait olduğu yetkililerince kabul ve beyan edilen oksijen, asetilen, LPG ve karışım tüpleri ile ilgili periyodik muayene, deney ve bakım raporlarının verilmemesi sebebiyle idari para cezası uygulandığı, ayrıca olaydan sonra 16.02.2011 tarihinde, 155’e yapılan ihbarda, Sincan sanayi sitesinde bulunan … Gaz bayiliğini yapan …

Gaz bayisinin yurt dışından hurda olarak getirdiği oksijen tüplerinin dolumunu yaparak iş yerlerine dağıttığı ihbarı üzerine Sanayi ve Ticaret İl Müdürlüğü denetçileri tarafından yapılan denetimde, TS7450 standardına aykırı 2 adet 40 lt basınçlı oksijen tüplerinin … AŞ tarafından dolumunun yapıldığının dolum etiketi ve fatura bilgilerinden tespiti üzerine gelinen firmada da 1 adet karışım tüpünün 2000 imal yılı olup periyodik muayene ve testinin yapılmadan dolumunun yapıldığının tespit edildiği, … AŞ tarafından dolumu yapılan sınai gaz tüpü satışının yapıldığı iş yerinde bulunan tüplerde vana koruma kafalarının takılı olmadığının, iki tüpün vana kelebeğinin bulunmadığının, tüplerin marka ve seri numaralarının okunamadığının, bunlardan birinin 1995’te imal edildiğinin, iki tüpün de periyodik muayene ve testinin yapılmayıp boyasız olduğunun saptandığı;



… Otomotiv Yedek Parça Ltd. Şti.nin olaydan bir gün önce 02.02.2011 günü çalışanı tarafından … Gaz A.Ş.den oksijen tüpü talebinde bulunulduğu, … numaralı olup 02.02.2011 günü saat 14.43 te düzenlenen ve fiili sevk tarihi de aynı olan sevk irsaliyesi ile teslim edilen ve 6,4 m3 oksijen gazı ve 100,8 m3 9 lu oksijen manifoldu tüplerinin aynı gün kullanılmayıp bir sonraki gün oksijen tüplerinin oksijen gerektiğinde bağlantıları yapılıp şalomaya gazın verilmesi esnasında patlama olayının meydana geldiği; … AŞ.den bir gün önce tüp talebinde bulunan … Ltd. Şti. ile dava dışı … Tekstil Ltd. Şirketi’ne de oksijen tüplerinin yine olaydan bir gün önce verildiği, … Ltd. Şti.ne 128334 numaralı olup 02.02.2011 günü saat 13.49 da düzenlenen ve fiili sevk tarihi de aynı olan sevk irsaliyesi ile teslim edilen 6,4 m3 oksijen gazı ve 127,2 m3 12’li oksijen manifoldunun da 03.02.2011 günü saat 11.00’da patladığı, olaydan bir gün önce yine … seri numaralı olup 02.02.2011 günü saat 13.36’da düzenlenen ve fiili sevk tarihi de aynı olan sevk irsaliyesi ile manifolt oksijen tüpleri verilen … Tekstil İnş. Ltd.Şti.’ndeki tüplerin ise bu patlamalardan birkaç gün sonra beyanlara göre 06.02.2011 tarihinde devreye alınması sırasında oksijen tüplerinin propan kapatılmasına rağmen yanmaya devam etmesi nedeniyle problem yaşandığı, … çalışanları tarafından içinde karışım gazı olduğu ve yanlışlıkla gönderildiği söylenerek tüplerin geri alındığı, bu tüplerin dosya içeriğine göre olay akabinde temin edilemediği ve akıbetlerinin bilinemediği;
Hakkında görevi kötüye kullanma ve yalan tanıklık suçlarından dava açılan … Gaz AŞ.de olay öncesi 05.08.2010 tarihinden beri servis şoförü olarak çalışıp patlamaların meydana geldiği … Ltd. İle … Ltd.ye ve aynı gün tüp siparişi veren … Ltd.ye tüp teslimatı yapan … soruşturma aşamasında 04.04.2011 tarihinde alınan beyanında; öncesinde korktuğu için bazı hususları söylemediğini, … Gaz AŞ.de bir önceki yıl 12’lik grup olan oksijen tüplerinin müşterilerden boşaldıkça alınıp yerlerine 9’luk grup verildiğini, sanık …’un talimatı ile … Gaz’da şoför olarak çalışan sanık …’in bu boş oksijen tüplerine Çorum’da sıkıştırılmış doğal gaz yani … doldurttuğunu, olaya konu patlamalardan bir gün önce …… ve … şirketlerinin … AŞ.den oksijen tüpü talebinde bulunduğunu, … AŞ.de rampa amiri olan sanık …’nin kendisinden bu grupları götürmesini istediğini, kendisinin de o tüp gurubuna oksijen doldurulup bu tüplerin … olarak satılan guruplar olduğunu söylemesi üzerine sanık …’nin kendisine, ellerinde başka tüp kalmadığını söylediğini, bu gurupların … doldurulmuş olarak bazı özel müşterilere satıldığını, kendisinin de olaya konu her üç şirkete bu tüplerden götürdüğünü, patlamanın olduğu günün akşamında … Gaz’da alışılmışın dışında hummalı bir çalışma olduğunu, testi olmayan tüplerin hepsinin test edildiğini, … Optik şirketinden yanlış tüp gönderildiği gerekçesi ile geri alınan tüplerin sanık şöför … tarafından şirket yetkililerinin talimatı ile Sincan’da boş bir arazide vanaları açılarak boşalditıldığını ve bir süre bekletildiğini, daha sonra bu tüp gruplarının tek tüpler halinde … Gaz’a getirildiğini, zımpara makinesi ile boyaları kazınarak içinin … Gaz’da tüp test elemanı olarak çalışan sanık … tarafından yıkanılıp kurutulduğunu, ancak iş yerini saran … kokusunun gitmediğini, daha sonra da bu tüplerin Sincan’daki fabrikaya götürüldüğünü, bu tüplerin bazılarının boyanılarak içlerine karışım gazı doldurulduğunu, patlamalardan öncesine kadar bu iş yerinde eski tüpler kullanılmakta iken sonrasında bu tüplerin boş bir kamyona yüklenilerek hurdaya gönderildiğini, bu iş yerine kamyonlar ile yurt dışından kullanılmış hurda tüp geldiğini, patlamadan sonra tüplerin hepsinin yenilendiğini beyan etmesi üzerine, aynı gün Cumhuriyet Savcılığı eşliğinde ve teknik bilirkişiler nezaretinde Sincan’da bulunan … Ltd. De tanık …’in yer göstermesi ile yapılan incelemede; iş yeri binasının alt katındaki depoda ele geçirilen, üzerinde oksijen yazan ve bu nedenle de mavi renkli olan tüplerin dış kısımları griye boyanarak deponun arka kısmında istiflendiğinin, toplam 96 adet tüpün yapılan kontrollerinde tüplerde doğal gaz için kullanılan koku verici benzer madde kokusunun bulunduğunun, tüplerin taban kısımlarında altta kalan mavi rengin göründüğünün, dış kısmının ise griye boyandığının tespiti üzerine iş yeri temsilcisi sanık …’ten sorulduğunda, sanığın, bu tüplerin 10 gün önce Ostim’deki iş yerinden buraya gönderildiğini, ancak kim tarafından boyatılıp kullanıldığını bilmediğini beyan ettiği, akabinde bu tüpler üzerinde Başkent Gaz yetkilisi tarafından gaz ölçme cihazı ile yapılan kontrolde, tüplerde metan gazı tespit birimi olarak doğal gaz oranlarının tespit edildiği; bu tüpler ile olay akabinde … Gaz’dan numune amaçlı alınan tüpler, olay yerlerinden toplanan patlamış ve patlamamış tüpler ve aynı tarihte ve aynı partide … Gaz’ın tüp satışı yaptığı bazı şirketlerden numune amaçlı alınan tüpler üzerinde inceleme ve analizler yapıldığı, Jandarma Genel Komutanlığı Uzmanlık Raporu’nda; tüpler üzerinde petrol türevi herhangi bir yangın başlatıcı ve hızlandırıcı madde profili ile patlayıcı madde artığına rastlanmadığı tespitlerine yer verildiği, Cumhuriyet Başsavcılığı tarafından temin edilen ve sadece doğal gaz dağıtım firmaları tarafından doğal gazı kokulandırma amacı ile kullanılan THT-TBM karışım ve LPG tipi kokulandırma amaçlı kullanılan etil merkaptan ile bahsedilen tüpler üzerinde yapılan inceleme sonucu düzenlenen 20.04.2011 tarihli uzmanlık raporunda; 96 adet boş tüpten alınan svaplar ile gaz kokulandırma karışımının farklı profil yapılarına sahip oldukları, bu numunelerde THT-TBM karışımı bileşenlerinden herhangi birine rastlanmadığı tespitlerine yer verildiği, Ankara Sanayi Odası ASO-KOSGEB tarafından ODTÜ bilirkişi heyeti ile birlikte yapılan gaz analizleri akabinde ODTÜ bilirkişi heyeti tarafından hazırlanan raporda ise; ASO tarafından yapılan analizler sonucunda olağan dışı bir bulguya rastlanılmamakla birlikte, firmadan temin edilen kokulandırıcının kızıl ötesi spekturumu ile 41 ve 43 numaralı tüplerden alınan örneklerin spekturumların aynı ve 2863 ve 2948 cm dalga sayılarında piklerin olmasının, söz konusu tüplerde doğal gaz kokulandırma amacıyla kullanılan merkaptan bileşiklerinin olabileceğini gösterdiği, bunun da oksijen tüplerinde olması gereken bir durum olmadığı, manifold bağlantılı oksijen tüplerinde metan gibi yanıcı hidrokarbon gazlarının varlığına rastlanmayıp, yangına maruz kalmış, içerisinden gazın tamamı boşalmış, bağlantı kısmı atmosfere açık ve iki ay açık alanda beklemiş tüplerden doğal gaz ve LPG gibi yanıcı hafif gazların kalıntılarına rastlanmamasının beklenen bir durum olduğu, manifold bağlantılı oksijen tüplerinden alınan örneklerde normal koşullarda doğal gaz kokulandırmak amacıyla kullanılan türde kükürtlü bileşiklerin varlığına dair kuvvetli bulgu olduğu, bu maddelerin oksijen tüplerinde bulunması beklenen bir durum olmadığı, ayrıca …lar’dan alınan özellikle oksijen tüplerinin dolumlarında doğal gaz karışımı olacağı ve riskli olacağı düşünülerek numune alımından vazgeçildiği tespitlerine yer verildiği;

Dosya içeriğine göre, satıcı …. İnş. San. ve Maden Tic. Ltd. Şti. ile alıcı … Asetilen Gazları San. Tic. Ltd. Şti. arasında düzenlenen ve beyanlara göre sanık …’un talimatı ile … Ltd yetkilisi sanık … tarafından imzalanan “müşterinin getireceği … tüplerine … doldurulması” konulu sözleşmede; alıcı … Ltd.nin aldığı gazı ısınma ve ocak gazı olarak kullanacağı, aldığı gazın satışını yapmayacağı, tüplerin satıcı firmanın istasyonu içerisinde doldurularak müşteriye teslim edileceği, müşterinin getirdiği tüplerin TSE standartlarına uygun olduğunu ve gerekli periyodik bakımını yapacağını taahhüt ettiği hükümlerine yer verildiği, sözleşme kapsamında … Ltd tarafından satıcı şirket … Ltd.den 04.01.2011 tarihinde A-… sıra no’lu fatura ile 712,04 TL ye 603,42 m3, 200078 sıra no’lu fatura ile de 1603,29 TL ye 1.358.72 m3 … doğal gaz alınarak bedellerinin sanık …’a ait kredi kartı ile ödendiği; bu kapsamda dava dışı Ulucanlar Isı Sistemleri Ltd. sahibi olan ve doğalgaz sistemleri kuran … tanık olarak alınan beyanlarında; 2011 yılında sanık …’in kendisinin iş yerine gelerek kendisini tanıtıp … paletlerinin satışına yeni başladıklarını, satış yapacakları müşterilere borulama sistemini kurmak üzere anlaşma yapmak istediklerini söylemesi üzerine kendisinin de sanık …’e bu işe başlamadan önce belli kuruluşlardan proje ve standartları almaları gerektiğini söylediğini, sanığın da kendisine, Ankara’da bu sistemi kuran tek kuruluş olan başka bir firmaya rakip olduklarını ve ayrıntılı görüşmek istemesi üzerine kendisinin daha sonra Ostim’de sanık … ve sanık … ile ilerleyen zamanlarda kurulacak olan sistem ile ilgili görüştüğünü, hatta sanıklar tarafından … gazı satışı yapılacak bir kaç firmada keşifler yaptıklarını, bu aşamalarda sanık …’in kendisine Sincan’da … gazı üzerine yeni bir tesis kurduklarını söylediğini, bu çalışmalardan bir ay sonra patlamaların meydana geldiğini, kendisinin daha önceden de böyle bir sıkıntı olabileceğini düşündüğünü, hatta patlama olunca gazların karıştırılmış olabileceğinden şüphelendiğini belirttiği; yine müşteri sıfatı ile … gazı alımı konusunda sanık … ile görüştüğü anlaşılan dava dışı … Tıbbi Ürünler AŞ. İdari işler müdürü olup tanık sıfatı ile beyanı alınan …; kendilerinin ısıtma sisteminde manifoltlu tüpler içinde … gazı kullandıklarını, … satışı konusunda … Gaz yetkilileri ile görüştükten sonra yaptığı araştırmalarda … Gaz’ın … satışı konusunda gerekli izinlerinin bulunmadığını öğrenmesi üzerine anlaşmanın sağlanamadığını belirttiği; bu tanık beyanlarında da geçen ve sanık … tarafından yapılan bu görüşmelerde kullanıldığı anlaşılan dosya içeriğinde de fotokopisi mevcut olan … adına düzenlenmiş olan kartvizitte, faaliyet konuları arasında …’nin de bulunduğunun yazılı olduğu; Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu’nun müzekkere cevapları ile dosya içeriğinde mevcut belgelere göre; 13.12.2010 tarihinde … lisansı başvurusunda bulunan … … Gazları Sanayi Ticaret Ltd. Şti.’ne İstasyon …/Ankara adresinde kurulacak olan tesis için olaydan sonra 17.02.2011 tarihinde … satış, iletim ve dağıtım lisansı verilmesinin uygun bulunduğu, ancak bu şirketin lisans alma yükümlülüklerini yerine getirmemesi sebebiyle lisans başvurularının reddedildiği, gerek … şirketinin gerekse … Gaz şirketinin … satış, iletim ve dağıtım lisanslarının bulunmadığı, ancak … Gaz’ın … temin ettiği ve 2003 tarihi itibariyle 30 yıl süreyle … satış lisansı verilen … İnşaat Sanayi ve Maden Ltd. Şti’nin sahip olduğu … iletim ve dağıtım lisansı kapsamında lisans sahibi olmayan … Ltd.ye sadece tüketmek amacı ile … satışı yapabileceği, … ve … Gaz şirketlerinin … satış, iletim ve dağıtım lisansı olmadığından, … Ltd.Şti.’nin, söz konusu şirketlere tüketici sıfatında olmaları nedeniyle … satışını yapabilmesinin mümkün olduğu, ancak lisans sahibi olmayan şirketlerin tüketici sıfatıyla herhangi bir tedarikçiden temin ettikleri doğal gazın satışını yapmalarının yasak olduğu;
İtfaiye tarafından … Ltd.de meydana gelen ilk patlama ile ilgili düzenlenen yangın raporunda; patlama ve yangının başlangıç noktası olan araç girişine göre sağ en dipte optik kesme makinesinin bulunduğu yer ile kaynak yapılan bölüm arasındaki noktada bulunan LPG ve oksijen tüplerinin grup halinde olduğu bölümde teknik bir arıza veya kaza sonucu LPG tüplerinden ortama yoğun bir şekilde gaz çıkışının olduğu ve ortamı tamamen kapladığı sırada, bir ısı kaynağından çıkan alev veya kıvılcımla ortamda sıkışan gazın parlaması ve patlaması ile birlikte yangının meydana geldiği; … Ltd.de meydana gelen ikinci patlama ile ilgili düzenlenen yangın raporunda; patlama ve yangının başlangıç noktası olan iş yerinin zemin kata giriş kapısının sağında bulunan asansörün olduğu yer ile hemen karşısındaki kaynak yapılan yer arasındaki noktada bulunan muhtelif miktardaki LPG, asetilen ve oksijen tüplerinin grup halinde olduğu bölümde teknik bir arıza veya kaza sonucu, asetilen veya LPG tüplerinden ortama yoğun bir şekilde gaz çıkışının olması ile, bilinmeyen bir ısı kaynağından çıkan alev veya kıvılcımla ortamda sıkışan gazın parlaması ve patlaması ile birlikte yangın meydana geldiği görüşlerine yer verildiği; ancak; Cumhuriyet Başsavcılığı tarafından bilirkişi olarak atanan yangın eğitim uzmanının düzenlediği raporda; her iki patlamada da oksijen ve asetilen tüplerinin patlama özelliklerinden dolayı delinme, parçalara ayrılma gibi unsurların birbirlerine benzerlik gösterdikleri, bunun da tüp içindeki önceden kalan bir miktar oksijenin aynı tüpe doğal gaz ikmali sonunda tüp içinde reaksiyona girerek tüpün kullanımı için vanasının açılması ile infilak limitine ulaşması ve beraberinde olan grup halindeki diğer tüpleri de tetikleyerek yüksek derecede alev topu şeklinde oluşan yangının dışarı doğru savrulmasına ve ortamda bulunan malzemeleri de alarak etrafa saçmasına neden olduğu görüşüne yer verildiği;
… Ltd. Sahibi … … ile aynı şirket çalışanı … … beyanlarına göre; patlamaların meydana geldiği şirketler ile birlikte olaydan bir gün önce kendilerine de … Gaz şoförü tanık … tarafından getirilen oksijen tüplerini olaydan üç gün sonra kullanmak için optik makinesine taktıktan sonra LPG açık olduğu halde oksijen vanasını açtıklarında, çakmak ile ateşlenilen şalamanın yanış şeklinde gariplik olduğu, LPG yi kapatmalarına rağmen oksijenin yanmaya devam ettiği, oysa ki oksijen gazının yanıcı bir özelliği olmadığı, tüpten rahatsız edici bir koku geldiği, oysa ki oksijen gazının kokusuz olduğu, çalışanlar tarafından bu tüplerde oksijen bulunmadığı anlaşılıp … Gaz yetkililerine haber verilmesi üzerine gelen … Gaz yetkililerinin, kendilerine oksijen diye yanlışlıkla içeriğinde karbondioksit, oksijen ve argon gazları ihtiva eden karışım gazı verildiğini söyledikleri, oysa ki … çalışanlarının beyanlarına göre bu şirkette karışım gazı kullanılmadığı ve karışım gazı içeriğindeki gazların her birinin de kokusuz gazlar oldukları, yine problemli olan bu tüplerin renklerinin de oksijen tüpü ile aynı renkte oldukları, … Gaz yetkilileri tarafından problemin nedeni ile ilgili bir açıklama yapılmadan bu tüpler geri alınarak yerlerine dolu tüpler verildiği, nitekim dosyada mevcut el yazısı ile yazılmış, … Gaz tarafından … Optik’e düzenlenmiş 06.02.2011 tarihli ve 147458 numaralı sevk irsaliyesine göre de 100,8 m3 paket halinde oksijen gazı teslim edilip aynı oranda boşların teslim alındığının anlaşıldığı;
Sanık …, tanık …’in beyanları akabinde Cumhuriyet Savcılığı tarafından Sincan’da 96 adet tüpün ele geçirilmesinden sonra alınan beyanlarında; patlamalardan önce … lisansı almak için başvuruda bulunduklarını, henüz kendilerine lisans verilmeden, tüplerin bu gaza uygunluğunu test etmek amaçlı, kendisinin talimatı ile şirketinde şoför olarak çalışan sanık …’in … firmasına giderek … Gaz’a ait 156 adet mavi ve yeşil renkli boş tüplere … gazı doldurttuğunu, bu boş tüpleri dolum öncesi kendisinin seçtiğini, oksijen gazı için kullanılan tüplerin üzerindeki vana sistemi yerine … gazına uygun vana sistemlerinin takıldığını, bu tüplerin doldurulmasından sonra Sincan’daki … firmasının yanındaki … gazı için yapılmış olan ek binaya götürüldüğünü, bir hafta sonra ise ekonomik olarak uygun olmadığı ve ruhsatın gecikeceği düşünülerek bu tüplerin bizzat kendisi tarafından Sincan’da boşaltıldığını, amaçlarının tüpleri satmak değil test etmek olduğunu, boşaltılan bu tüplere daha sonra karışım gazı basıldığını ve tüplerin renklerinin değiştirildiğini, ancak yine de … kokusunun gitmemesi üzerine, tüplerin Ostim’deki iş yerine getirilerek tüp test sorumlusu sanık … tarafından yıkandığını ve bir kısmının içlerine karışım gazı basıldığını beyan ettiği; sanık kovuşturma aşamasındaki beyanında ise patlamadan sonra iş yerinin önünde bulunan ve deney için doldurulan doğal gaz tüplerini Sincan’a götürüp boşalttıklarını belirttiği, sanık her ne kadar … dolu olan tüpleri bizzat boşalttığını söylemiş ise de, böyle bir işletmede bu boşaltım işlemini hiç kimsenin görmemiş olmasının mümkün olmadığı, sanığın savunmaları kendi içerisinde çelişkili olmakla birlikte, diğer sanık savunmaları ile de çelişkili olduğu; şirketin doğalgaz lisansı başvuru süresince ve doğal gaz satışına ilişkin girişim ve faaliyetlerindeki bütün aşamaları şirket adına takip eden sanık … beyanlarında ise; test amaçlı doldurulan tüplerin Ostim’deki iş yerine götürüldüğünü, bu tüplere sonrasında ne olduğunu bilmediğini belirttiği, oysa ki kendisinin … Ltd. Sorumlusu olarak tüplerin akıbeti ile ilgili bilgi sahibi olması gerektiği, yine beyanlarında; olaydan sonra iş yerine gittiğinde daha önceden doğal gaz doldurdukları tüplerin 8 grubunun kırmızı renkli olduğunu ve … koktuğunu belirtmesine rağmen, sanık … ise böyle bir şey hatırlamadığını belirttiği, bu konumdaki iki sanığın birbirlerinden habersiz bu işlemleri yapmasının hayatın olağan akışına göre mümkün olmadığı; yine sanık … beyanlarında; … firması ile yapılan sözleşme EPDK’ya bildirileceği için sözleşme hükümlerine, tüplere test amaçlı … gazı doldurulacağı yazılamadığından ”ısınmak amaçlı” ibaresinin yazıldığını belirttiği, sanık … test amaçlı seçilen tüplerin … gazına uygun vana sisteminin takılmasının sanık …’in kontrolünde yapıldığını belirtmesine rağmen, sanık … ise, bu tüplerin vanalarını kendisinin değiştirmediğini ve kimin değiştirdiğini bilmediğini belirttiği, görüldüğü üzere … ile ilgili tüm aşamaları sanık …’un talimatı ile takip eden sanık …’in test amaçlı … doldurulan tüplerin boşaltılma aşamasından haberdar olmadığı; sanık … beyanlarında ise; test amaçlı … gazı basılan tüplerin patlamadan sonra …’dan … Gaz’a getirildiğini, boyasından arındırılıp çelik kısmı açığa çıkartılarak içerisine su basılmak suretiyle yıkandığını, akabinde karışım gazı basıldığını, tüm bu talimatları sanık …’un verdiğini, sonrasında yine sanık …’un talimatı ile içlerindeki karışım gazının boşaltıldığını, buna rağmen … kokusunun gitmediğini, akabinde de bir kısmının … Ltd.ye gönderildiğini, … Optik’e yanlış gönderilen tüplerin ise boşaltıldığını, ancak nerede boşaltıldığını bilmediğini, olaydan bir-iki hafta sonra ise bu tüplerin Ostim’deki fabrikaya getirildiğini, bu konulara sanık …’un müdahale ettiğini belirtmiş olup aşamalardaki diğer beyanlarında ise; patlamalardan 1-2 gün sonra … başkanlığında yapılan toplantıda, kendilerine, fabrikaya sık sık polislerin ve diğer denetim görevlilerinin gelip gittiğini, fabrikada bulunan lisanssız … dolu tüplerin sorun olabileceğini, bu nedenle boşaltılması gerektiğinin söylendiğini, akabinde Ostim’deki fabrikadan alınan … dolu oksijen tüplerinin … fabrikasına götürülüp boşaltıldıktan sonra tekrar Ostim’deki fabrikaya getirildiğini, bu aşamada halen tüplerden kükürt kokusu gelmesi üzerine …’un kendisine, bu kokuların nasıl giderileceğini sorduğunu, kendisinin de “kostik” denilen bir kimyasal madde ile giderilebileceğini söylemesine rağmen, sanık …’un bu yöntemin pahalı olduğunu söyleyerek suyla yıkanması talimatını verdiğini, bunun üzerine tüplerin içerisine bir kaç defa su basarak temizlenmeye çalışıldığını, daha sonra içinden normal hava geçirilerek karışım gazı basılıp boşaltıldığını, ancak kokunun hala gitmediğini, patlamalardan sonra … tüplerinin 7-8 grubunu firmanın önünde kaldırımda gördüğünü beyan etmiş; bu sanıkların beyanları ile … Gaz AŞ çalışanları olan diğer sanıkların beyanları incelendiğinde, 04.01.2011 tarihinde … Firması’ndan satın alınan … dolu oksijen tüplerinin sonrasında … Gaz AŞ ye mi yoksa Sincan’da bulunan … Firması’na mı götürüldüğü hususları ile tüplerin boşaltılması ve kokusunun giderilmesi aşamaları ile ilgili sanık …’un beyanları kendi içerisinde çelişkili olduğu gibi diğer sanıkların beyanları ile de arasında farklılıklar bulunduğu;
Olay sonrası … Gaz’da bilirkişiler tarafından yapılan incelemelere göre; kamyonetlere basınçlı gaz tüplerinin yüklenmesi ve taşınması sırasında TSE standartları ile İSG kurallarına uyulmadığı, tüplerin koruma kapaklarının olmadığı, oksijen ve asetilen tüpleri kucak kucağa durumda olup, tüp altlarının paslandığı ve koruma taban çemberlerinin olmadığı, basınçlı gaz tüplerinin ana vanalarının takılması ve sıkılması işlemlerinin test istasyonlarının amacına uymadığı, … Ltd.deki incelemelere göre ise; tüplerin periyodik muayene, bakım yöntemleri ve kabul kriterleri standartlarına uygun çalışılmadığı, ortam sıcaklığının doluma uygun olmadığı gibi bir takım aykırılıkların tespit edildiği; her iki olay yerindeki incelemelere göre, civarda ele geçirilen bir kısım patlamamış oksijen tüplerinin başlıklarında görülen kamçı vanalı bağlantının oksijen tüpünün manifoltlu tüp grubuna ait olduğunu gösterdiği; bilirkişilerin olaya ilişkin tespitlerine göre; içerisine … doldurulmuş olan tüplerin, …’den tamamen temizlenmesinin oldukça zor olduğu, İçerisinde %95 oranında metan gazı bulunduran doğal gazın bu tür tüplerde boşaldığı sanıldığı anda dahi atmosfer basıncına eşit değerde 600 litreye yakın gaz kaldığı, bunun Oksijen ile basınç altında birlikteliğinde ise özgül ağırlıklarının farklılığı sebebiyle metan gazının kabın üst tarafında toplanıp basıncın da etkisi ile sürtünme halinde parlayıp patlamasının öngörülen bir durum olduğu; … firmasındaki ilk patlama görüntüleri ile ilgili bilirkişi tespitlerine göre; patlamadan bir gün önce … Gaz’dan alınan 12’li manifoltlu oksijen tüplerinin olay günü CNC tezgâhlarına bağlantıları yapılırken, CNC tezgahının hortumuna takılı regülatör vanasının 12’li manifoltlu oksijen tüpüne bağlantı süresinin (0-25 saniye aralığı) bitmesiyle patlamanın gerçekleştiği, CNC tezgâhında oksijen regülatörünün vanasının açılmasıyla, beklenen oksijen yerine, patlamaya hazır doğal gaz-oksijen karışımının regülatördeki sürtünme sonucu çok kısa bir süre içinde patladığı, bu patlamanın gerek LPG, gerekse oksijen gazlarının regülatör ve şaloma girişlerinde geri tepme emniyet ventilleri olsa bile önlenmesinin mümkün olmadığı, doğal gaz-oksijen karışımı patlama limitlerinin aralığında olması nedeniyle kıvılcım veya sürtünme ile patlayacağı, bu nedenle İtfaiye Daire Başkanlığı’nın yangın raporlarındaki görüşlerin bilirkişiler tarafından benimsenmediği; kamera kayıtlarına göre; tüp bağlantısı sırasında görevli personelin elinde bulunan cismin iddia edildiği gibi temizlik amaçlı kullanılan yağlı bir bez parçası değil tüp güvenlik band yani şlink olduğu, olay sonrası ele geçirilen 96 adet tüpteki doğal gazı kokulandırmada kullanılan tersiyer butil merkaptan kokusunun bilirkişiler tarafından tüp ağızları koklanarak kolayca anlaşıldığı; yine bilirkişilerin teknik tespitlerine göre; … Gaz’ın doğal gaz dolum ve dağıtım lisansı bulunmadığı halde elindeki 156 adet oksijen tüpüne doğal gaz doldurtup, dosya içeriğinde örneği mevcut olan 11.01.2011 tarih ve 055077 sıra numaralı fatura ile 100 adet metan gazı için manifolt valfi alındığına göre, 56 adet oksijen tüpünün yanıcı gaza uygun vanasının değiştirilmediği, patlamanın olduğu her iki şirkete gönderilen her manifoltta 2 adet kullanılmak üzere toplam 26 adet valfin yeterli olduğu, her ne kadar … Firması’na yanlışlıkla karışım gazı gönderildiği iddia edilmiş ise de, karışım gazı tüplerinin vana sistemlerinin oksijenden farklı olduğu beyanlarda belirtilmesine rağmen … Firması tarafından bu tüpler mevcut oksijen regülatörlerine aparatsız bağlanabildiğine göre vana sistemlerinin oksijen tüplerinin tamamında değiştirilmediği, zira uyumsuz aparatlar ile bağlantı yapılabilmesi için araya ek aparatın konması gerektiği, olaya konu iş yerlerinde ise böyle bir aparatın kullanılmadığı, karışım gaz tüpleri ile oksijen gazı tüplerinin vana sistemlerinin farklı olduğu, … Firması’nın kendilerine oksijen tüpü diye gönderilen tüpü normal oksijen hortumuna bağlamalarının da oksijen vana sistemine sahip tüpte, yabancı bir gaz bulunduğunu gösterdiği, karışım gazının kokusuz olması sebebiyle bu firmaya gönderilen oksijen manifoldlu tüp grubunun da daha önce … doldurulan tüp grubundan olduğu, dolayısıyla … dolu mavi renkli oksijen tüplerine talep yoğunluğundan veya tüp sayısının azlığından dolayı oksijen gazı doldurularak müşterilere gönderildiği, ele geçirilen 96 adet tüp dışındaki diğer tüplerin de beyanlar ile sabit olduğu üzere renklerinin değiştirilmesi suretiyle bir kısmının kullanılmaya devam edildiği, yine bilirkişilerin teknik tespitlerine göre; patlama sonrası parçalanan tüplerde doğal gaza ve artığına rastlanmaması normal olup, hem patlama ve yanma sonrası, hem de tüplerin açık havada bekletilmesi ve havadan hafif olması nedeniyle doğal gazın ortamda mevcut olmasının söz konusu olamayacağı, ancak tüplerin, doğal gazın kokulandırılması amacıyla kullanılan merkaptan kükürt bileşiklerini içerdiğinin analizler sonucu ortaya çıktığı, ayrıca otomatik dolum sırasında tüplerin içinde doğal gaz kalıntısı olsa dahi türbülanslı gaz akışı sonucunda iyi bir karışımın oluşması nedeniyle az miktarda olan kalıntı doğal gazın oksijen ile patlayıcı karışım oluşturmayabileceği, ancak; sonrasında, tüplerin yer değiştirmesi sırasında tüp içerisinde, patlayıcı karışım sınırlarına ulaşabileceği, ayrıca firmalara gönderilen tüp manifoltlarında oksijen gazına uygun vana ve regülatör aksamı bulunmakta olup, regülatör içerisinde kalacak oksijenin dahi doğal gaz ile patlamasının mümkün olabileceği, yine … doldurulan bu tüplerin boşaltıldığı iddiasına gelince; söz konusu tespitlerde; manifoldlu 12’li tüplerde 200 bar basınçlı tüplerin vanası açılarak boşaltılmasının da tek başına ve regülatör takılmadan boşaltılmasının da olanaksız olduğu, boşaltma nedeni olarak sanık … tarafından ileri sürülen gerekçeler irdelendiğinde, zaten hacmi belli olan tüplerin daha dolum yapılmadan m3 bazında ne kadar gaz alacağı belli olup, gaz işi ile uğraşan bu denli kapsamlı bir firmanın teste gerek olmadan bunu ve ayrıca, test amaçlı dolum yapılacaksa bunun birebir doğal gaz tüpleri ve teçhizatları ile yapılmasının daha doğru sonuç vereceğini bilmesi gerektiği, … Gaz’ın doğal gaz doldurttuğu oksijen tüplerinin bir bölümüne sonrasında oksijen doldurtarak irsaliye numaraları art arda olan sevk irsaliyeleri ile olaya konu firmalara satışını yaptığı, bu firmalara verilen 12’li ve 9’lu gruplarda bulunan doğal gaz ve oksijen karışımı %5-15 arasındaki bir patlama aralığında olup, … ve … firmalarında regülatör vanasının açılmasıyla vanadaki sürtünmeden dolayı patlama meydana geldiği, yine bilirkişilerin teknik tespitlerine göre; … Firması’na gönderilen tüplerin içerisindeki doğal gaz-oksijen karışımının patlama sınırları dışındaki bir oranda olması ve reaksiyon sınırına gelmemiş olması sebebiyle … Firması’nda patlamanın meydana gelmediği, ayrıca tüm dosya kapsamına göre her ne kadar … Firması’na yanlışlıkla karışım gazı gönderildiği iddia edilmiş ise de, karışım gazının yanıcı olmayıp kokusuz olması ve … yetkililerinin yukarıda ayrıntısı belirtilen beyanları da göz önüne alındığında buraya gönderilen oksijen tüpünün de içerisinden … boşaltılıp yerine oksijen doldurulan tüp grubundan olduğu, nitekim …’tan … Gaz yetkilileri tarafından geri alınan bu tüplerin beyanlara göre Ostim’deki tesisler dışında bir yerde boşaltıldığı, ancak bu tüplerin akıbetlerinin bilinmediği, ele geçirilmemesi sebebiyle bu tüpler üzerinde gerekli incelemelerin yapılmadığı; yine … Firması ile imzalanan sözleşme gereği mavi renkli olmaları sebebiyle oksijen tüpü olduğu anlaşılan tüplere … doldurulmasının da sözleşmeye açıkça aykırılık olduğu, içine yanıcı gaz doldurulan tüplerin renkleri dahi değiştirilmeden normal oksijen tüpleri ile karıştırılabilecek bir ortamda bulundurulması sonucu, bilirkişi tespitlerine göre de, durumdan haberdar olmayan dolum görevlileri tarafından tüplere sehven oksijen doldurulmasının mümkün olabileceği;
Tüm dosya içeriğindeki belge ve beyanlar ile teknik bilirkişi tespitleri incelendiğinde; doğal gaz dolum ve dağıtım yetkisi bulunmayan … Gaz AŞ.nin, satış lisansı almak amacı ile EPDK’ya başvurup, henüz gerekli lisansın verilmesini beklemeden satış ve doğal gaza uygun gerekli tesislerin kurulumu amaçlı çeşitli firmalar ile görüşmeler yaptığı, ele geçirilen 96 adet tüpten de anlaşıldığı üzere, doğal gazı oksijen tüplerine doldurup akabinde boşaltılan bu tüplere, içeriğinde doğal gaz artığı veya bulaşığı kalacağını düşünmeden oksijen gazı doldurarak müşteri firmalara gönderdiği, oysa ki, manifoldlu tüp demetinde manifold boşaltıldığında, yani basınç göstergesi sıfır’ı gösterdiğinde vanası kapatılırsa, içinde 1 atmosfer basınca sahip 450 veya 600 litre metan gazı kalacağı, başlangıçta tüm hacimde homojen olan karışım bekledikçe, oksijene göre daha hafif olan metan, manifoldun üst kısmında toplanarak, metanın saf oksijen içindeki patlayıcı karışım oluşturma oranı hacimce % 5.5 ile % 60 arasında olup, bu aralıkta olan, kabın üst kısmında bulunan ve dolum vanasının açılmasıyla yüksek basınçta hızla harekete geçerek dışarı çıkıp boruya giden parlayıcı gaz karışımının sürtünerek ısınması sonucu tutuşup, manifoldun üst bölümünde toplanan tüm karışımın yüksek bir hızla yanarak patlamanın meydana geleceği, dolayısıyla doğal gaz-oksijen karışımı patlama limitlerinin aralığında olması sebebiyle sürtünme sonucu patlamanın gerçekleştiği, aynı sevkiyatta ve aynı gün … Firması’na verilen tüplerde patlama olmamışsa da, oksijen diye şalomadan çıkan gazın yanmasının, oksijen-doğal gaz karışımının patlama sınırları dışında kaldığını veya yanlışlıkla tamamen oksijen diye doğal gaz tüpünün gönderildiğini gösterdiği,
Patlamaların meydana geldiği iş yerleri iş güvenliği yönünden incelendiğinde; her ne kadar bu iş yerlerinde farklı gazları içeren tüp gruplarının bulundukları konum, aralarındaki mesafe, korunma ve güvenlik koşulları, boş ve dolu tüplerin depolanma usulleri ile ilgili eksiklikler bulunmakta, tüp demetlerinin patlamalara karşı dayanıklı ve emniyetli bir yerde depolanmadığı, iş yerlerinde iş güvenliğine aykırılıklar bulunduğu tespit edilmiş ise de, patlamaların meydana geldiği her iki firmada da olay tarihinden önce en son 2007 yılında Çalışma Bakanlığı tarafından yapılan teftişlerde, oksijen tüplerinin bulundurulma şekli ve konumu ile ilgili bir eleştiriye yer verilmediği, olaylardan sonra çevreye yayılan gaz tüplerinin incelenmesinde, bazı tüplerin 5 yılda bir yapılması gereken periyodik basınç testlerinin yapılmadığı, tüpler üzerinde koruma kapaklarının bulunmadığı, kaynak işlemlerinde kullanılan tüplerde ve şalomada güvenlik amaçlı olması gereken geri tepme ventillerinin olup olmadığının tespit edilemediği, ayrıca … Gaz’ın yanıcı gaz dolum ve dağıtım lisansı olmadığı için olaya konu her iki firmanın da herhangi bir karışıklık olabileceğini beklemelerinin söz konusu olamayacağı, bilirkişiler tarafından incelenen kamera kayıtlarına göre de … Firması’na teslim edilen tüplere herhangi bir harici müdahale yapılmayıp kullanım için tekniğine uygun olarak bağlantı yapıldığı, her iki firma yönünden manifoldlu oksijen tüp demetinin, yani iş yerlerine giden 9’lu veya 12’li tüp grubunun iş yerinin içinde bulundurulmayacağı yönünde bir yasaklamanın mevzuat ve TSE standartlarında bulunmadığı, oksijen tüplerinde meydana gelen böyle bir patlamanın gazı kullanan yönünden öngörülmesinin mümkün olmadığı, nitekim oksijen gazı tüpünün rengi mavi olup, her üç iş yerine de olaydan bir gün önce gönderilen tüplerin renklerinin de mavi olduğu, oysa ki yanıcı gaz içeren tüplerin renklerinin kırmızı olması gerektiği, olay sonrası patlamanın olduğu her iki iş yerinde çalışan ve yaralı olarak kurtulan mağdur işçilerin, olay anında ve öncesinde gaz kokusu duyduklarına dair bir beyanlarının bulunmadığı, ayrıca her iki iş yerinde de faal durumda gaz alarm cihazının bulunduğu, … Gaz’da olay sonrası yapılan incelemelere göre de, gaz tüpleri eski görünümlü ve yıpranmış olup, patlamalardan sonra dahi mevzuata aykırı ve tehlikeli şekilde gaz dolum ve dağıtımı yapıldığı, tüplerin taşınmasında ve vana sıkma işlemlerinde gerekli iş güvenliği kurallarına uyulmadığı, … ve … Firmaları’na gönderilen oksijen tüplerinin patladığı, … Firması’na gönderilen tüpler ise olay sonrası ele geçirilemediği için teknik bilirkişiler tarafından yoruma dayalı tespitler yapıldığı, ayrıca; uzun zamandır imalatlarında kullandıkları sanayi tüplerini tedarik ettikleri … Gaz ve … firmalarından sipariş üzerine gelen oksijen tüpleri mavi renkli normal oksijen tüpü olarak görünmesine rağmen, içinde oksijen ile doğal gaz karışımı bulunduğunun ve mevcut riskin tespiti teknik bilgi ve tecrübe gerektirdiğinden, patlamaların meydana geldiği firmalar tarafından bu durumun ön görülemeyeceği, hidrolik makina imalatı yapan … Firması ile yedek parça imalatı yapan … Firması’nın rutin imalatları sırasında kullanılan iş ekipmanlarının, tezgahların, tüplerin konumları ile bunları kullanan işçilerin pozisyonlarını belirlemeyebilmeleri mümkün olsa da, olay sırasında tüplerin hatalı bağlanmaması, patlamanın kesme ve kaynak işlemi gibi kullanımları sırasında meydana gelmemesi, ortamda gaz sızıntısı olmaması ve tüplerin devreye alınırken patlaması nedeniyle, tüplerin üzerinde alev tutucu ve emniyet ventili takılı olsa dahi bunların fonksiyonel olmayacakları, patlamaların şiddetine ve sonuçlarına göre her iki iş yerinde de tüm iş güvenliği önlemleri eksiksiz alınsa dahi önlenemez nitelikteki patlamanın meydana geleceği, yanıcı ve yakıcı manifold gaz tüpleri mevzuata uygun olarak birbirlerinden 6 metre uzakta tutulmuş olsaydı dahi iş yerlerinden 40 ve 150 metre uzağa kadar fırlayan şarapnel parçalarından etkilenecekleri, olayın tüplerle alakalı mesafeden kaynaklanmadığı anlaşılmıştır.
Konunun sağlıklı bir çözüme kavuşturulabilmesi için bilinçli taksir ve olası kast kavramların açıklanmasına gerek bulunmaktadır.
Yargıtay Ceza Genel Kurulu’nun 2014/12-779 Esas, 2016/136 Karar sayılı kararında da belirtildiği üzere; kural olarak suçlar, ancak kasten işlenebilir. Ancak, Kanunda açıkça gösterilen hallerde suçlar taksirle de işlenebilir. 5237 sayılı TCK’nun 22/2. maddesinde taksir; “dikkat ve özen yükümlülüğüne aykırılık dolayısıyla, bir davranışın suçun kanuni tanımında belirtilen neticesi öngörülmeyerek gerçekleştirilmesidir” şeklinde tanımlanmıştır. Aynen kast gibi, taksir de bir haksızlık biçimidir. Taksirli suçlarda gerçekleştirilen haksızlıklarda da fail iradi davranmaktadır. Ancak, fail hukuken önem taşımayan bir neticeyi öngörürken, hukuken önem taşıyan bir netice meydana gelmekte, buna da failin objektif özen yükümlülüğüne aykırı davranışı neden olmaktadır. Buna göre, taksirli suçun haksızlık unsurunu, dikkat ve özen yükümlüğünün ihlali oluşturmaktadır. Bu çoğu kez mevzuattan kaynaklanan bir yükümlülüktür. Taksirde sorumluluk belirlenirken kişi değil, sadece davranış göz önünde bulundurulur. Ancak, sadece objektif özen yükümlülüğüne aykırı bir davranışın varlığı cezalandırılmaz, buna bağlı olarak bir sonucun da ortaya çıkması gerekecektir. Taksirli haksızlıktan dolayı sorumluluk için; fail kendi yetenekleri, algılama gücü, tecrübeleri, bilgi düzeyi ve içinde bulunduğu koşullar altında, objektif olarak varolan dikkat, özen yükümlüğünü öngörebilecek ve yerine getirebilecek durumda olmasına rağmen, objektif özen yükümlülüğüne aykırı davranması nedeniyle öngörmediği bir neticenin meydana gelmesine neden olmalıdır. Bu konuda ortalama bir insan veya başka ölçülerin değil, failin kendi içinde bulunduğu durum ve kişisel özellikleri dikkate alınmalıdır. Dolayısıyla; taksirli haksızlıkta, “fail suçun kanuni tanımındaki neticenin gerçekleşeceğini öngörememiştir ancak, dikkat ve özen yükümlülüğüne aykırı hareket etmemiş olsaydı, bu neticeyi öngörebilirdi” şeklinde bir yargıya varılabiliyorsa, failin kusurlu olduğu, aksi halde kusurunun bulunmadığı sonucuna ulaşılabilecektir.
Failin gerçekleştirdiği taksirli davranışa bir başkasının taksirli davranışının eklenmesi halinde ise, kusurun taksimi mümkün olmadığından, 5237 sayılı TCK’nun 22/5 ve 61/1. maddeleri uyarınca herkesin kendi taksirli fiilinden dolayı, kusurunun ağırlığına göre ayrıca sorumlu tutulması gerekmektedir. Yasanın 22. maddesinin 3. fıkrasında ise bilinçli taksir düzenlenmiştir. Buna göre; “Kişinin öngördüğü neticeyi istememesine karşın, neticenin meydana gelmesi halinde bilinçli taksir vardır; bu halde taksirli suça ilişkin ceza üçte birden yarısına kadar artırılır” Basit taksirde, failin neticeyi bir dikkat ve özen yükümlülüğünün ihlali nedeniyle öngörememesi söz konusu iken, bilinçli taksirde fail neticeyi öngörebilmesine ve olası kasttan farklı olarak bu neticeyi kabullenmemesine rağmen, yanlış bir öngörü ile neticenin meydana gelmesini engelleyebileceğini ya da neticenin gerçekleşmeyeceğini zannetmektedir. Başka bir deyişle neticeyi öngörmekle birlikte, neticenin meydana gelmeyeceği yönünde yanlış bir öngörüye sahiptir. Objektif özen yükümlülüklerine aykırı davranmasından ortaya çıkabilecek neticeyi kendi yetenekleriyle engelleyebileceğini zannetmekte veya neticenin meydana gelmemesi yönünden şansına güvenmektedir. Olası kast ise 21. maddenin 2. fıkrasında ve 765 sayılı TCY’nın yürürlükte olduğu dönemde yapılan “muhtemel kast”, “öngörülü kast” veya “gayrımuayyen (belirsiz) kast” tanımlarından farklı olarak; “Kişinin, suçun kanuni tanımındaki unsurların gerçekleşebileceğini öngörmesine rağmen, fiili işlemesi halinde olası kast vardır. Bu halde ağırlaştırılmış müebbet hapis cezasını gerektiren suçlarda müebbet hapis cezasına, müebbet hapis cezasını gerektiren suçlarda yirmi yıldan yirmibeş yıla kadar hapis cezasına hükmolunur; diğer suçlarda ise temel ceza üçte birden yarısına kadar indirilir” şeklinde düzenlenmiştir. Olası kast durumunda suçun kanuni tanımında yer alan unsurlardan birisinin somut olayda gerçekleşebileceği öngörülmesine rağmen, fiil failce işlenmektedir. Diğer bir deyişle fail, muhakkak değil ama büyük olasılıkla gerçekleşecek olan neticenin meydana gelmesini kabullenmekte, göze almaktadır. Olursa olsun demektedir. Neticeyi bertaraf etmek için özel bir çaba göstermemektedir. Bu anlamda; olası kastın oluşabilmesi için fiilin belirsiz sayıda veya kim oldukları belli olmayan mağdurlara karşı yapılmış olması şart değildir.Şu durumda; muhakkak görünen neticenin failce bilinmesi halinde doğrudan kast, öngörülen olası neticenin meydana gelmesine kayıtsız kalınması durumunda olası kast, öngörülen muhtemel neticenin meydana gelmesinin istenmemesine rağmen objektif özen yükümlülüğüne aykırı hareket edilmek suretiyle neticenin meydana gelmesinin engellenemediği ahvalde bilinçli taksir, öngörülebilir neticenin objektif özen yükümlülüğüne aykırı hareket edilmiş olması nedeniyle öngörülemediği hallerde ise basit taksir söz konusu olacaktır.
Bu açıklamalar ışığında somut olay değerlendirildiğinde; … Gaz AŞ tarafından … Firması ile yapılan sözleşme kapsamında mavi renkli olması sebebiyle oksijen tüpü oldukları anlaşılan tüplere … gazı doldurulması akabinde talep yoğunluğundan veya tüp sayısının azlığından dolayı oksijen gazı doldurularak müşterilere gönderildiği, bu tüplere oksijen gazı doldurulmadan önce … gazı boşaltılmış olsa dahi bilirkişi tarafından da belirtildiği üzere uzun süredir sanayi ve tıbbi gazların dolum ve dağıtımını yapan böylesine kapsamlı bir firma tarafından doğal gaz ile oksijenin aynı tüp içerisinde bir arada bulunması halinde patlayıcı bir karışım oluşturacağının öngörüldüğü, ancak neticenin gerçekleşmeyeceği düşünülerek objektif özen yükümlülüğüne aykırı davranılmak suretiyle her iki olayın meydana gelmesine bilinçli taksirle sebebiyet verildiği anlaşılmaktadır.
Diğer yandan somut olayda taksirle öldürme ve yaralama suçunun iki kez oluştuğuna yönelik Mahkemenin kabulünün değerlendirilmesinde;
5237 sayılı Türk Ceza Kanunu’nda şahıslara karşı işlenen eylemlerin mağdur edilen şahıs adedince ayrı suçları oluşturacağı konusunda gerek uygulamada, gerekse öğretide herhangi bir duraksamanın mevcut olmaması, bu genel uygulamanın istisnalarına yer verilen TCK’nın 42,43,44. maddelerindeki hükümlerin somut olayımızda uygulama olanağının mevcut olmadığı gibi genel olarak taksirli suçlar açısından uygulama olanağı bulunan özel içtima hükümlerini düzenleyen TCK’nın 85/2. maddesinin de, aynı patlamadan dolayı hayatını kaybeden ve yaralananlar açısından uygulanma olanağının mevcut olmasına karşın, başka bir işyerinde farklı bir zamanda birinci patlamadan tamamen bağımsız olan ikinci patlamada hayatını kaybeden yada yaralananlarında illiyet bağlı bulunmayan birinci patlamada hayatını kaybeden ve yaralananlara dahil edilerek aynı madde kapsamında değerlendirilmesinin mümkün olmayacağının aynı madde içeriğinden anlaşılmış olması, zira taksirli suçların, hareketin yapıldığı anda değil, ancak neticenin gerçekleştiği anda oluşacağının yerleşik uygulamalarda duraksamaya yer vermeyecek şekilde benimsenmiş olmasının doğal sonucu olarak aynı ayıplı tüplerin satıldığı üçüncü işyerinde patlama meydana gelmediği için bu olayla ilgili herhangi bir davanın dahi açılmamış olması, somut olayımızda her iki patlamanın ve bu patlamalara bağlı ölüm ve yaralanma ile sonuçlanan neticelerin farklı zaman ve yerlerde gerçekleştiği gibi her iki patlama arasında illiyet bağının bulunmaması, her ne kadar dosya kapsamında … Gaz AŞ’nin … Firmasından 04.01.2011 tarihinde aldığı ve mavi renkli oksijen tüplerine doldurttuğu … dışında aynı firmadan başka bir tarihte veya farklı firmalardan … aldığı tespit edilememiş ise de, … Gaz’ın olaydan bir gün önce 02.02.2011 günü düzenlenen irsaliye icmali incelendiğinde aynı gün düzenleme saati 13.36 olan 128333 numaralı irsaliye ile … Optik Firması’na, düzenleme saati 13.49 olan 128334 numaralı irsaliye ile … Firması’na, düzenleme saati 14.43 olan … numaralı irsaliye ile … Firması’na oksijen tüpü satışı yaptığının tespit edilmiş olması, patlamaların meydana geldiği … Firması ile … Firmasının birbiri ile bağlantısı olmayan iki ayrı şirket olmalarına ve ayrı ayrı tüp siparişinde bulunmalarına rağmen sipariş talebini arka arkaya yapmaları sebebiyle bu firmalara gönderilecek ayıplı tüplerin arka arkaya dolumu yapılarak sevkiyata hazır hale getirilmiş olması, oysaki birbirlerinden bağımsız iki ayrı firmanın tüp dağıtım şirketi ile tüp alım-satımı konusunda yaptıkları anlaşmaların farklı olduğu gibi sadece yakın zaman dilimlerinde talep etmeleri sebebiyle aynı gün ve yakın saatlerde bu firmalara sevkiyatların yapılmış olması, kaldıki sevk irsaliyesinin düzenlendiği saatler ile irsaliye numaralarının da farklı olduğu gibi tanık …’in, talep üzerine dağıtıma hazır hale getirilen ve müşterilere ulaştırılmak üzere aynı araca yüklenen tüplerin önce … Firması’na, buradan hareketle de … Firması’na götürüp teslim ettiğini beyan eylemiş olması, patlamaların da aynı gün ancak farklı zamanlarda meydana gelmesi karşısında; TCK’nın 85/2. maddesindeki özel içtima hükümlerinin her patlamadan dolayı hayatını kaybeden ve yaralananlar açısından tek suçu oluşturacağı dikkate alınarak mahkeme’nin taksirle öldürme ve yaralama suçunun iki kez oluştuğuna yönelik kabul ve takdirinde bir isabetsizlik görülmediğinden, tebliğnamedeki taksirle öldürme suçundan mahkumiyetine karar verilen sanıkların dikkat ve özen yükümlülüğüne aykırılık teşkil eden fiillerinin tek bir eylem kabul edilmesi gerektiğine ilişkin bozma öneren görüşe iştirak edilmemiştir.
Yukarıda ayrıntısı açıklandığı üzere şirket personelini ve imkanlarını gerekli … lisansının çıkmasını beklemeden doğal gaz dolumu, taşınması ve satışı ile ilgili organizasyona sevk edip yönlendiren, olayın başlangıç aşamasından itibaren yeterli tedbirleri almayan ve ayıplı tüp satışında bütün aşamalarda bizzat teknik müdahale ve talimatları ile yer alan … Gaz San. ve Tic. A.Ş.’nin ortağı ve yönetim kurulu başkanı olan sanık …’un asli kusurlu; … Gaz AŞ’de sorumlu satış müdürü olarak patlamanın meydana geldiği iş yerlerine dağıtım ve satışı gerçekleştiren, şirkette satış pazarlama sorumlusu olarak ihalelerin tümünü takip eden, 28.06.2010 tarihli vekaletname ile de, sanık … tarafından diğer sanıklar … ve … ile birlikte 31.12.2011 tarihine kadar vekil tayin edilen sanık …’ın tali kusurlu, dosya içeriğine göre … Gaz’da müşterilerden gelen talep üzerine üretim sahasındaki boş ve dolu tüplerin gaz dolum ünitesi ile sevkiyatı arasında köprü vazifesi gören, tüpleri dolum ünitesine gönderip patlamaların meydana geldiği iş yerlerine sevkiyatı gerçekleştiren, rampa sorumlusu olarak müşterilerden gelen boş tüplerin doluma müsait olup olmadığını kontrol edip iş yerinde tüp dolumu ile görevli olarak çalışanlara emir ve talimat verme yetkisi bulunduğu anlaşılan sanık …’nin tali kusurlu olduğu anlaşılarak yapılan incelemede;
Yapılan yargılamaya, toplanıp karar yerinde gösterilen delillere, mahkemenin kovuşturma sonuçlarına uygun olarak oluşan kanaat ve takdirine, incelenen dosya kapsamına göre, sanık … ve müdafii, sanık … müdafi, sanık … ve müdafi ile katılanlar vekillerinin bu sanıklar hakkındaki taksirle öldürme suçundan kurulan hükümlere yerinde görülmeyen sair temyiz itirazlarının reddine; ancak;
Katılanlar gruplar halinde kendilerini farklı vekiller ile temsil ettirilmeleri nedeniyle aynı vekiller ile temsil edilen her bir katılan grubu lehine tek bir vekalet ücretine hükmolunması gerekirken, aynı vekille temsil edilmelerine rağmen bir kısım katılanlar lehine ayrı ayrı vekalet ücretlerine hükmolunması, yine temyiz istemi bulunan ve kendilerine vekille temsil ettiren bir kısım katılanlar lehine de vekalet ücretine hükmolunmaması; ayrıca şikayetçi olmayan ve bu nedenle hakkında katılma kararı verilmeyen … lehine vekalet ücretine hükmolunması;

Kanuna aykırı olup, hükmün bu nedenle 5320 sayılı Kanunun 8. maddesi gereğince halen uygulanmakta olan 1412 sayılı CMUK’un 321. maddesi uyarınca BOZULMASINA, ancak yeniden yargılamayı gerektirmeyen bu konuda, aynı Kanunun 322. maddesi gereğince karar verilmesi mümkün bulunduğundan, aynı maddenin verdiği yetkiye istinaden, hükmün vekalet ücreti ile ilgili bölümü çıkarılarak yerine; ”a-Katılanlar …, …, … ve … kendilerini aynı vekille temsil ettirdiğinden karar tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Ücret Tarifesine göre takdir edilen 3000 TL maktu vekalet ücretinin mahkumiyetine karar verilen sanıklardan alınarak katılanlara verilmesine; b- Katılan … kendisini vekille temsil ettirdiğinden karar tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Ücret Tarifesine göre takdir edilen 3000 TL maktu vekalet ücretinin mahkumiyetine karar verilen sanıklardan alınarak katılana verilmesine; c- Katılanlar … kendilerini aynı vekille temsil ettirdiğinden karar tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Ücret Tarifesine göre takdir edilen 3000 TL maktu vekalet ücretinin mahkumiyetine karar verilen sanıklardan alınarak katılanlara verilmesine; d- Katılanlar…ve … kendilerini aynı vekille temsil ettirdiğinden karar tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Ücret Tarifesine göre takdir edilen 3000 TL maktu vekalet ücretinin mahkumiyetine karar verilen sanıklardan alınarak katılanlara verilmesine; e- Katılanlar …,….., … kendilerini aynı vekille temsil ettirdiğinden karar tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Ücret Tarifesine göre takdir edilen 3000 TL maktu vekalet ücretinin mahkumiyetine karar verilen sanıklardan alınarak katılanlara verilmesine; f- Katılanlar ……ve … kendilerini aynı vekille temsil ettirdiğinden karar tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Ücret Tarifesine göre takdir edilen 3000 TL maktu vekalet ücretinin mahkumiyetine karar verilen sanıklardan alınarak katılanlara verilmesine; g- Katılanlar … … ve … kendilerini aynı vekille temsil ettirdiğinden karar tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Ücret Tarifesine göre takdir edilen 3000 TL maktu vekalet ücretinin mahkumiyetine karar verilen sanıklardan alınarak katılanlara verilmesine; h-Katılan Abdüsselam Yıldız kendisini vekille temsil ettirdiğinden karar tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Ücret Tarifesine göre takdir edilen 3000 TL maktu vekalet ücretinin mahkumiyetine karar verilen sanıklardan alınarak katılana verilmesine; ı- Katılan … kendisini vekille temsil ettirdiğinden karar tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Ücret Tarifesine göre takdir edilen 3000 TL maktu vekalet ücretinin mahkumiyetine karar verilen sanıklardan alınarak katılana verilmesine; j- Katılan … kendisini vekille temsil ettirdiğinden karar tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Ücret Tarifesine göre takdir edilen 3000 TL maktu vekalet ücretinin mahkumiyetine karar verilen sanıklardan alınarak katılana verilmesine; k-Katılanlar …, …, …, …, …, … kendilerini aynı vekille temsil ettirdiğinden karar tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Ücret Tarifesine göre takdir edilen 3000 TL maktu vekalet ücretinin mahkumiyetine karar verilen sanıklardan alınarak katılanlara verilmesine; l-Katılanlar …, … ve … kendilerini aynı vekille temsil ettirdiğinden karar tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Ücret Tarifesine göre takdir edilen 3000 TL maktu vekalet ücretinin mahkumiyetine karar verilen sanıklardan alınarak katılanlara verilmesine; m-Katılanlar …, ….. …, …, …, …, …, …, …, …,…. … kendilerini aynı vekille temsil ettirdiğinden karar tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Ücret Tarifesine göre takdir edilen 3000 TL maktu vekalet ücretinin mahkumiyetine karar verilen sanıklardan alınarak katılanlara verilmesine; n- Katılanlar …, Sıla Soyalp, … kendilerini aynı vekille temsil ettirdiğinden karar tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Ücret Tarifesine göre takdir edilen 3000 TL maktu vekalet ücretinin mahkumiyetine karar verilen sanıklardan alınarak katılanlara verilmesine; o- Katılanlar … ve … kendilerini aynı vekille temsil ettirdiğinden karar tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Ücret Tarifesine göre takdir edilen 3000 TL maktu vekalet ücretinin mahkumiyetine karar verilen sanıklardan alınarak katılanlara verilmesine;” ibarelerinin yazılması suretiyle, sair yönleri usul ve Kanuna uygun bulunan hükmün, DÜZELTİLEREK ONANMASINA;
4-Sanıklar … ve … hakkındaki mahkumiyet hükümlerinin incelenmesinde;
Yapılan yargılamaya, toplanıp karar yerinde gösterilen delillere, mahkemenin kovuşturma sonuçlarına uygun olarak oluşan kanaat ve takdirine, incelenen dosya kapsamına göre, sanıklar müdafileri ile katılanlar vekillerinin bu sanıklar hakkındaki taksirle öldürme suçundan kurulan hükümlere yönelik yerinde görülmeyen sair temyiz itirazlarının reddine; ancak;
Yukarıda (3) numaralı bölümde açıklandığı üzere bu sanıklar hakkında da taksirle öldürme ve yaralama suçunun iki kez oluştuğu kabul edilerek yapılan incelemede;
A-Kimya mühendisi olan sanık …’un … Gaz AŞ.nin Ostim’de bulunan oksijen ve diğer gazların dolum tesislerinden sorumlu müdür, aynı zamanda üretim sorumlusu ve satış danışmanı olduğu, Sağlık Bakanlığı İlaç ve Eczacılık Genel Müdürlüğü’nün 20.05.2010 tarihli mesül müdürlük belgesine göre de, sanık …’un 20.05.2010 tarihinde … Gaz AŞ.ye ait Ostim’deki tesisin mesul müdürlüğüne atandığı, Sağlık Bakanlığı’nın müzekkere cevaplarına göre ise söz konusu belgenin, sanık …’un görevinden alınması ve … Gaz AŞ.nin Ostim Organize Sanayi Bölgesi tarafından kapatılarak faaliyetinin sona ermesi sebebiyle olaydan sonra 20.03.2012 tarihinde iptal edildiği; sanık …’in ise şirket ortakları tarafından 22.12.2010 tarihinde … Ltd.ye şirket işlerinde işçi sağlığı ve iş güvenliği açısından gerekli yasal tüm önlemleri cezai sorumluluk üstlenmek suretiyle almak üzere münferit atacağı imzası ile suç tarihini de kapsayacak şekilde 31.12.2011 tarihine kadar yetkili genel müdür olarak atandığı, dosya içeriğine ve 07.03.2011 tarihli Kimya Mühendisleri Odası’nın sorumlu müdürlük belgesine göre kimya mühendisi olan sanık …’in … Ltd. Şti.’nin sorumlu müdürü olduğu, ayrıca sanık …’in sanık …’un talimatı ile … alımı konusunda … Firması ile yapılan sözleşmede … Şirketi’ni temsilen yetkili sıfatı ile imzasının bulunduğu, yine bu sanığın şirketin … satışına ilişkin bulunduğu tüm girişimleri sanık …’un talimatı ile bizzat takip ettiği, beyanına göre lisans başvurusunu dahi bizzat kendisinin yaptığı, bu kapsamda … Firması’nda … gazı satış ve pazarlama sorumlusu kadrosu kapsamında olaydan kısa bir süre önce sanık …’e iş teklifinde bulunduğu, bu denli sorumluluk ve yetki alanı geniş olan görevlerde yer alan ve kimya mühendisleri olup yönetici sıfatları bulunan her iki sanığın … Firması ile yapılan anlaşma sonrası 04.01.2011 tarihinde … doldurtularak iş yerlerine getirilen tüplerin boşaltılması akabinde içlerine oksijen doldurularak ayıplı hale getirilmesi ve satışa arz edilmesi aşamalarından haberdar olmamalarının hayatın olağan akışına göre mümkün görülmediği, bu suretle kimya mühendisi olmaları sebebiyle gazların karıştırılması sonucu tehlikeli karışım elde edileceğini ön görüp kontrol ve denetim mekanizması sağlamayan sanık … ile, şirket adına … lisans işlemlerini takip etmesinden dolayı organizasyondan haberdar olan, mesleği gereği tehlikeli durumu öngörüp gerekli tedbirleri almayan sanık …’in kusurlu oldukları; ancak; ruhsatsız olarak yürütülen … faaliyetlerinin karar alma sürecinde yer almadıkları, bu faaliyetlere olan katılımlarının idareci ve tam yetkin konumdaki sanık …’un talimatları ile sınırlı olduğu, nihayetinde bu iki sanığın sanık …’a ait şirketlerin çalışanları oldukları, dolayısıyla meydana gelen olayda her iki sanığın kusurunun sanık …’un kusuru ile aynı oranda olmadığı anlaşılmakla; sanıklar … ve … hakkında iki sınır arasında temel ceza belirlenirken suçun işleniş biçimi, failin taksire dayalı kusurunun yoğunluğu, meydana gelen zararın ağırlığı, maddede öngörülen cezanın alt sınırı, ölen ve yaralananların sayısı da nazara alınmak suretiyle, adalet ve hakkaniyet kuralları gereğince alt sınırdan makul oranda uzaklaşılarak uygun bir cezaya hükmedilmesi gerektiği nazara alınmadan, yazılı şekilde en üst sınırdan hüküm kurularak sanıklar hakkında fazla cezaya hükmolunması;

B-Katılanlar gruplar halinde kendilerini farklı vekiller ile temsil ettirilmeleri nedeniyle aynı vekiller ile temsil edilen her bir katılan grubu lehine tek bir vekalet ücretine hükmolunması gerekirken, aynı vekille temsil edilmelerine rağmen bir kısım katılanlar lehine ayrı ayrı vekalet ücretlerine hükmolunması, yine temyiz istemi bulunan ve kendilerine vekille temsil ettiren bir kısım katılanlar lehine de vekalet ücretine hükmolunmaması; ayrıca şikayetçi olmayan ve bu nedenle hakkında katılma kararı verilmeyen … lehine vekalet ücretine hükmolunması nedenleri ile vekalet ücreti ile ilgili kısmın yukarıda (3) numara ile gösterildiği üzere mahkumiyetlerine karar verilen tüm sanıklar hakkında tayin edilecek vekalet ücretinin diğerlerinden alınmasına karar verilmesi suretiyle belirlenmesi ve mahkumiyetine karar verilen tüm sanıklar hakkında ortak olarak belirlenmesi gerekmesi;
Kanuna aykırı olup, sanıklar müdafilerinin temyiz itirazları bu itibarla yerinde görüldüğünden 5320 sayılı kanunun 8/1. maddesi uyarınca halen uygulanmakta olan 1412 sayılı CMUK’un 321. maddesi uyarınca hükmün isteme uygun olarak BOZULMASINA;
5-Sanıklar … ve … hakkındaki taksirle öldürme suçundan kurulan beraat hükümlerinin incelenmesinde;
Yukarıda (3) numaralı bölümde açıklandığı üzere taksirle öldürme ve yaralama suçunun iki kez oluştuğu kabul edilerek yapılan incelemede;
Yapılan yargılamaya, toplanıp karar yerinde gösterilen delillere, mahkemenin kovuşturma sonuçlarına uygun olarak oluşan kanaat ve takdirine, incelenen dosya kapsamına göre, katılanlar vekillerinin bu sanıklar hakkındaki taksirle öldürme suçundan kurulan beraat hükümlerine yönelik yerinde görülmeyen sair temyiz itirazlarının reddine; ancak;
Sanık …’nun … Gaz AŞ.de tüp test elemanı olarak sanık …’un kontrolünde tüplerin testini yaptığı, sanık …’ın ise, … Gaz AŞ.de tüp dolum görevlisi olarak gaz dolumunu sanık …’un kontrolü altında yaptığı, sanık …’ın beyanları ile sabit olduğu üzere, iş yerinde dolu halde doğal gaz tüpü muhafaza edildiğinden, olaydan sonra doğal gaz kokusu gelen tüplerin tüp test elemanı tarafından su ile yıkandığından haberdar olduğu, bu aşamadan sonra sanık …’un talimatı ile tüplere karışım gazı doldurduğu, ayrıca olay sonrası … Firması’na problemli tüpleri almaya sanık … ile birlikte bizzat kendisinin gittiği; sanık …’nun ise dosya kapsamına göre olay sonrası … kokusu gelen tüplerin sanık …’un talimatı ile su ile yıkanarak kokusunun giderilmeye çalışıldığı aşamada bizzat yer aldığı, bu kapsamda, patlamaya neden olan tüplerin her iki sanığın kontrol ve işlemlerinden geçerek sevkiyata hazır hale getirildiği, sanıkların icra ettikleri görevler ile ilgili yeterli eğitimleri bulunmamakta ise de, uzun süredir aynı iş kolunda çalışmaları sebebiyle yeterli bilgi ve tecrübeye sahip oldukları; dolayısıyla sanıkların … doldurulmuş olan bir tüpe oksijen doldurulması halinde meydana gelebilecek tehlikeyi öngörebilecek konumda bulundukları anlaşıldığından, tali kusurlu olarak her iki olayın meydana gelmesine bilinçli taksirle sebebiyet verdikleri anlaşılan sanıkların taksirle öldürme suçundan mahkumiyetlerine karar verilmesi gerekirken, delillerin hatalı değerlendirilmesi sonucu yazılı şekilde beraatlerine karar verilmesi;
Kanuna aykırı olup, katılanlar vekillerinin temyiz itirazları bu itibarla yerinde görüldüğünden 5320 sayılı kanunun 8/1. maddesi uyarınca halen uygulanmakta olan 1412 sayılı CMUK’un 321. maddesi uyarınca hükmün kısmen isteme uygun olarak BOZULMASINA; 12.01.2017 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.

TEFHİM ŞERHİ:

12.01.2017 tarihinde verilen iş bu karar Yargıtay Cumhuriyet savcısı …

huzurunda, sanık … ve … müdafileri Av. …, Av. …, Av…., sanık … müdafii Av. …, bir kısım katılanlar vekilleri Av. …, Av… ve katılan… vekili Av. … … yüzlerine karşı 13.01.2017 tarihinde usulen ve açık olarak tefhim olundu.